Będzie ponowne przeliczenie głosów w 13 komisjach. Sąd Najwyższy zdecydował
Karty wyborcze z 13 obwodowych komisji, m.in. z Krakowa i Mińska Mazowieckiego, zostaną zweryfikowane - zdecydował SN. Wynika to z faktu, że w protestach wyborczych podnoszone są nieprawidłowości w sporządzeniu protokołów głosowania oraz podczas liczenia głosów w niektórych komisjach wyborczych.
"SN powyższy dowód postanowił przeprowadzić w drodze pomocy sądowej przez właściwe sądy rejonowe" - przekazano w komunikacie sądu.
Media od kilku dni informują o nieprawidłowościach związanych z liczeniem głosów w niektórych komisjach podczas drugiej tury wyborów prezydenckich. Informowano m.in. o przypadkach, gdy sami przedstawiciele obwodowych komisji zgłaszali post factum pomyłki polegające na odwrotnym przypisaniu głosów kandydatom - głosy oddane na Rafała Trzaskowskiego zostały przypisane Karolowi Nawrockiemu. Tak było w przypadku Obwodowej Komisji Wyborczej nr 95 przy w Krakowie, a także Obwodowej Komisji Wyborczej nr 13 w Mińsku Mazowieckim.
Decyzja SN o dopuszczeniu dowodu z oględzin kart z łącznie 13 obwodowych komisji wyborczych zapadła w środę, o czym SN poinformował w czwartkowym komunikacie. Wśród tych komisji znajdują się m.in. omawiana w mediach obwodowa komisja nr 95 w Krakowie oraz obwodowa komisja nr 13 w Mińsku Mazowieckim.
Decyzja SN dotyczy również: Obwodowej Komisji Wyborczej nr 3 w Oleśnie; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 9 w Strzelcach Opolskich; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 25 w Grudziądzu; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 17 w Gdańsku; dwóch Obwodowych Komisji Wyborczych - nr 30 i 61 - z Bielska-Białej; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 10 w Tarnowie; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 53 w Katowicach; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 35 w Tychach, Obwodowej Komisji Wyborczej nr 6 w Kamiennej Górze i Obwodowej Komisji Wyborczej nr 4 w Brześciu Kujawskim.
Głos w sprawie możliwych nieprawidłowości przy liczeniu głosów bądź wypełnianiu protokołów przez obwodowe komisje, Sąd Najwyższy zabrał jeszcze we wtorkowym komunikacie. Mianowicie wskazał w nim, że tego rodzaju sytuacje również mogą stanowić podstawę formułowania zarzutów w protestach wyborczych. Z kolei jak zaznaczono w czwartkowym komunikacie - tego typu nieprawidłowości podnoszone są już w zarzutach w rejestrowanych w SN protestach wyborczych.
SN zaznaczał ponadto, że w trakcie rozpoznawania protestów kwestionujących ustalenia wyników głosowania lub wyniku wyborów, może dopuścić dowód z oględzin kart wyborczych, "w praktyce prowadzący do podobnego efektu, jak ponowne przeliczenie kart". Co do zasady, przeprowadzenie takiego dowodu jest zlecane właściwemu sądowi rejonowemu w ramach odezwy o udzielenie pomocy sądowej.
Dotychczas, a więc do czwartku, godz. 16, do SN wpłynęły 192 protesty przeciw wyborowi Prezydenta RP (tzw. protesty wyborcze). Ponadto wcześniej tego dnia SN rozpatrzył 12 protestów wyborczych i pozostawił je bez dalszego biegu. Taka sama decyzja o pozostawieniu bez dalszego biegu zapadła wobec rozpatrywanych we wtorek sześciu protestów - łącznie więc SN rozpatrzył na razie 18 ze 192 protestów.
Termin na składanie w SN protestów przeciwko wyborowi prezydenta (tzw. protestów wyborczych) upływa w poniedziałek 16 czerwca.
Protest wyborczy można złożyć do SN wyłącznie na piśmie. Pozostałe formy, takie jak faks, e-mail czy ePUAP, są niedopuszczalne. Złożyć go można bezpośrednio w SN lub nadać w polskiej placówce pocztowej.
Protest związany może być zarówno z okolicznością dotyczącą I tury wyborów prezydenckich, która odbyła się 18 maja, jak i II tury z 1 czerwca. Jeśli wyborca przebywa za granicą bądź na polskim statku morskim, to protest może powierzyć właściwemu terytorialnie konsulowi lub kapitanowi statku. Musi jednak dołożyć do tego zawiadomienie o ustanowieniu swojego pełnomocnika zamieszkałego w kraju lub pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w kraju.
Jeśli protest ma zostać rozpoznany merytorycznie przez SN, to nie może zawierać braków formalnych - musi spełniać wymogi określone w Kodeksie wyborczym oraz ogólne warunki pisma procesowego. Szczegółowe wymogi odnoszące się do protestów wyborczych zawarte są na stronie internetowej SN.
Po rozpoznaniu wszystkich protestów wyborczych, na podstawie sprawozdania z wyborów przedstawionego przez PKW, Sąd Najwyższy rozstrzyga o ważności wyboru prezydenta RP - musi to zrobić w ciągu 30 dni od podania wyników wyborów do publicznej wiadomości. Oznacza to, że ostatnim dniem, do którego musi zapaść to rozstrzygniecie będzie 2 lipca br.
Zgodnie z przepisami wprowadzonymi w 2018 r. za czasów rządów PiS, właściwa do rozpatrywania protestów wyborczych i stwierdzania ważności wyborów jest utworzona wówczas Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN. Tworzą ją osoby powołane po 2017 r. na urząd sędziego na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy o KRS z 2017 r. Z tego powodu status tej izby jest kwestionowany przez obecny rząd, który przywołuje tu m.in. orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Przed 2018 r. kwestie wyborcze rozpatrywała ówczesna Izba Pracy Ubezpieczeń i Spraw Publicznych.
W ubiegłym tygodniu I prezes SN Małgorzata Manowska oświadczyła, że wszystkie publiczne wypowiedzi, które podważają konstytucyjne kompetencje Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego do orzekania o ważności wyboru prezydenta RP wynikają z nieznajomości prawa lub motywowane są zamiarem politycznej destabilizacji.
Prok. Adamiak: Bodnar zawnioskował do SN o dokonanie oględzin kart wyborczych z 9 komisji obwodowych
Prokurator generalny Adam Bodnar wniósł o przeprowadzenie przez Sąd Najwyższy lub właściwe sądy rejonowe w ramach pomocy sądowej oględzin kart wyborczych z 9 obwodowych komisji wyborczych - poinformowała w czwartek wieczorem rzeczniczka prasowa PG prok. Anna Adamiak.
"Taka czynność dowodowa pozwoli na ustalenie faktycznej liczby głosów oddanych na poszczególnych kandydatów w II turze głosowania, poprawności wprowadzenia danych do końcowych protokołów wyników głosowania w tych obwodowych komisjach wyborczych, a w konsekwencji ustalenia czy ewentualne nieprawidłowości nastąpiły na skutek błędów, czy też świadomego działania członków obwodowych komisji wyborczych" - zaznaczyła prok. Adamiak.
Dodała, że oględziny kart pozwolą "na ustalenie skali ewentualnych nieprawidłowości we wskazanych obwodowych komisjach wyborczych oraz ich potencjalnego wpływu na końcowe wyniki głosowania".
Wniosek Bodnara został sformułowany w związku z stanowiskami przedstawianymi przez Prokuratora Generalnego do protestów przeciw wyborowi prezydenta składanych w SN. "Zgodnie z Kodeksem wyborczym PG jest z mocy prawa uczestnikiem postępowania przed SN w sprawach o rozpoznanie protestów wyborczych przeciwko ważności wyboru Prezydenta RP. W każdym przypadku, w którym protest wyborczy przesłany zostanie przez SN (...), zajmuje on pisemne stanowisko odnosząc się do zasadności protestu i jego wpływu na wynik wyborów" - przypomniała prok. Adamiak.
Na razie - jak przekazała rzeczniczka PG - Bodnar zajął stanowisko odnośnie 30 protestów wyborczych. "Dokonując ich oceny, co do 28 uznał, że nie spełniają wymogów ustawowych w zakresie zarzutów wskazanych przez protestujących. Skutkowało to przedstawieniem SN stanowisk o pozostawienie tych protestów wyborczych bez dalszego biegu (...). Jeden protest został oceniony jako zasadny, ale stwierdzone naruszenie Kodeksu wyborczego nie miało wpływu na wynik wyborów" - zaznaczyła Adamiak.
Natomiast - jak dodała - w jednym przypadku analiza protestu, który zawierał cztery zarzuty, wykazała, że jeden spośród nich według PG wymaga weryfikacji przez Sąd Najwyższy.
Zarzut zawarty w tym proteście dotyczył "świadomego lub omyłkowego błędnego wpisywania przez członków obwodowych komisji wyborczych liczby głosów oddanych na poszczególnych kandydatów do niewłaściwych rubryk w protokołach i został oparty na powszechnie dostępnych danych w poszczególnych obwodowych komisjach wyborczych".
Wcześniej w czwartek SN informował już, że w związku z rozpatrywaniem protestów wyborczych zarządził przeliczenie kart wyborczych z 13 obwodowych komisji wyborczych. "SN powyższy dowód postanowił przeprowadzić w drodze pomocy sądowej przez właściwe sądy rejonowe" - zaznaczono.
Decyzja SN dotyczyła: Obwodowej Komisji Wyborczej nr 95 w Krakowie; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 13 w Mińsku Mazowieckim; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 3 w Oleśnie; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 9 w Strzelcach Opolskich; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 25 w Grudziądzu; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 17 w Gdańsku; dwóch Obwodowych Komisji Wyborczych - nr 30 i 61 - z Bielska-Białej; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 10 w Tarnowie; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 53 w Katowicach; Obwodowej Komisji Wyborczej nr 35 w Tychach, Obwodowej Komisji Wyborczej nr 6 w Kamiennej Górze i Obwodowej Komisji Wyborczej nr 4 w Brześciu Kujawskim.
Z kolei - jak wynika z informacji rzeczniczki PG - wniosek Bodnara dotyczy niektórych z tych komisji, czyli nr 95 w Krakowie, nr 3 w Oleśnie, nr 9 w Strzelcach Opolskich, nr 35 w Tychach i nr 25 w Grudziądzu. Ponadto odnosi się także do czterech innych komisji obwodowych: nr 4 w Bychawie, nr 1 w Magnuszewie, nr 4 w Staszowie i nr 11 w Lidzbarku.
"Autor protestu wyborczego wskazał, że występują niewytłumaczalne różnice, polegające na całkowitym odwróceniu proporcji w zakresie stosunku liczby głosów oddanych na poszczególnych kandydatów w I i II turze wyborów przez wyborców w tych samych okręgach wyborczych, co może świadczyć o nieprawidłowym wprowadzeniu osiągniętych przez nich wyników do końcowych protokołów" - przekazała prok. Adamiak.
Rzeczniczka PG zastrzegła, że Bodnar przedstawiając stanowiska co do rozpoznania merytorycznego złożonych protestów wyborczych "nie określił izby SN do rozstrzygnięcia w tym przedmiocie".
Jednocześnie PG wnioskuje o wyłączenie od rozpoznania spraw dotyczących protestów wyborczych wszystkich sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN, a także przekazanie spraw do rozpoznania Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN. (PAP)
mro/ mja/ nl/ itm/ ał/ ep/ kp/
