Impact 2025. Anna Lembke: media cyfrowe działają podobnie jak narkotyki i alkohol [NASZE WIDEO]
Media cyfrowe wywołują bardzo mocne reakcje w naszym mózgu. Pobudzają te same mechanizmy nagrody co narkotyki i alkohol. Dlatego osoby szczególnie podatne, korzystające z tych mediów, są narażone na rozwój uzależnienia - powiedziała PAP amerykańska psychiatra i autorka bestsellerów Anna Lembke.
"Warto podkreślić, że kiedy używam słowa "uzależnienie", mam na myśli formę psychopatologii, czyli kompulsywne, niekontrolowane korzystanie z substancji lub oddawanie się pewnych zachowaniom mimo szkodliwych konsekwencji. Nie mówię tu o złym nawyku czy nawet ryzykownym używaniu" - zaznaczyła Lembke, która uczestniczy w kongresie Impact w Poznaniu.
Dodała również, że większość z nas będzie w stanie się samoregulować. Jednak część osób korzystających z mediów online jest zagrożona "poważnym zaburzeniem związanym z mediami cyfrowymi". Według jej wiedzy "trudno dziś oszacować, jaki procent ludzi rozwinie uzależnienie od mediów cyfrowych. Moim zdaniem będzie to liczba zbliżona do tej, jaką obserwujemy w przypadku uzależnień od substancji – czyli ok. 10 do 20 proc. populacji. Taki jest szacowany wskaźnik uzależnień od alkoholu i narkotyków, i myślę, że z mediami cyfrowymi będzie podobnie".
"Coraz więcej osób będzie zagrożonych uzależnieniem"
"Żyjemy dziś w czasach, w których ludzie są znacznie bardziej podatni na uzależnienia, ponieważ wiele codziennych doświadczeń zostało, mówiąc obrazowo, "znarkotyzowanych". Przemysł spożywczy dodał do jedzenia sól, tłuszcze, cukier i wzmacniacze smaku. Społeczne relacje zostały "znarkotyzowane" przez media społecznościowe. Gry – podobnie. Zakupy także. W rezultacie coraz więcej osób będzie zagrożonych uzależnieniem, bo mamy po prostu do czynienia z większą liczbą "narkotyków"" - powiedziała Lembke.
Jednocześnie zaznaczyła, że kultura ma ogromny wpływ na to, jak podchodzimy do uzależnień. "Jeśli dane społeczeństwo postrzega uzależnienie jako chorobę mózgu, to znacznie rzadziej stygmatyzuje osoby uzależnione i chętniej inwestuje w tworzenie systemu leczenia. Z kolei, jeśli uzależnienie jest stygmatyzowane, osoby cierpiące będą się wycofywać, ukrywać i rzadziej szukać pomocy" - wyjaśniła.
"Wszystko zależy od rodzaju uzależnienia. Przykładowo, uzależnienie od gier wideo – tzw. gaming disorder – zostało najpierw rozpoznane w Chinach. To właśnie tam podjęto pierwsze kroki, aby uznać je na poziomie rządowym, w Światowej Organizacji Zdrowia, a także w klasyfikacji ICD-11. To także w Chinach powstały pierwsze ośrodki leczenia uzależnień od gier. Prawdopodobnie dlatego, że bardzo wcześnie dostrzeżono niepokojące sygnały uzależnień u dzieci" - powiedziała Lembke.
"Tymczasem w Stanach Zjednoczonych jesteśmy znacznie bardziej opóźnieni w uznawaniu uzależnień cyfrowych, w tym od gier wideo. Z drugiej strony jednak USA dysponują znacznie lepszą infrastrukturą do leczenia uzależnień od alkoholu i narkotyków niż wiele krajów azjatyckich” - oceniła psychiatra.
Przeciwdziałanie uzależnieniom wśród młodzieży
"Musimy zdać sobie sprawę, że dzieci i nastolatki to grupa szczególnie podatna na działanie mediów cyfrowych. Trzeba myśleć o ochronie ich rozwijających się mózgów" - zaznaczyła rozmówczyni PAP.
"Dlatego uważam, że smartfony powinny zniknąć ze szkół, zwłaszcza w klasach K–12, czyli we wczesnych etapach edukacji. Chodzi o to, by dzieci miały swobodę uczenia się, a nauczyciele – swobodę nauczania, bez rozpraszania. Dzieci nie powinny chodzić po szkole z "narkotykiem" w kieszeni" - powiedziała Lembke.
"Zalecam rodzinom, by możliwie jak najpóźniej dawać dzieciom własne urządzenia. Lepiej sięgnąć po najprostszy telefon i kontrolować, co dziecko robi w sieci. Potrzebujemy też rozwiązań systemowych – ustawodawstwa, które wprowadzi więcej zabezpieczeń: weryfikację wieku, zmiany w algorytmach i elementach projektowania, które dziś czynią media cyfrowe tak uzależniającymi” - podsumowała, dodając, że "oczywiście, nie wszystko zadziała idealnie, ale musimy coś robić".
Czwartek to drugi dzień kongresu Impact, którego zwieńczeniem będzie przemówienie b. prezydenta USA Baracka Obamy.
Polska Agencja Prasowa jest patronem medialnym kongresu Impact.
Wojciech Łobodziński (PAP)
wal/ jos/ mhr/ ał/
