Największy skandal korupcyjny w historii Ukrainy. Ekspert: nie sądzę, by to była operacja rosyjska
Afera korupcyjna w ukraińskim państwowym koncernie Enerhoatom, ujawniona przez Narodowe Biuro Antykorupcyjne Ukrainy (NABU), może mieć znacznie poważniejsze konsekwencje, niż obecne można przewidzieć – ocenił kijowski politolog Jewhen Mahda.
- Myślę, że rzeczywiste konsekwencje tego kryzysu będą znacznie poważniejsze, niż próbują to przedstawić władze ukraińskie. Nie chodzi nawet o same kwoty – są ogromne i świadczą o tym, że to największy skandal korupcyjny w historii Ukrainy. Ale dopowiedzmy: jest to największy skandal korupcyjny w historii Ukrainy w czasie pełnowymiarowej wojny z Rosją – powiedział Mahda w rozmowie z PAP.
Ekspert, który kieruje kijowskim Instytutem Polityki Światowej, podkreślił, że sprawa dotyczy nadużyć przy inwestycjach w ochronę infrastruktury jądrowej.
- Ludzie, którzy kradli pieniądze przeznaczone na budowę zabezpieczeń dla elektrowni jądrowych, to zwykli szabrownicy. Jednak ci szabrownicy mają kontakty w najwyższych kręgach władzy – zaznaczył.
Jego zdaniem wymiar polityczny afery jest oczywisty. - Ograniczmy się do (byłego wicepremiera, ministra jedności narodowej Ołeksija) Czernyszowa, który pojawia się w tej sprawie. Ten człowiek jeszcze niedawno opowiadał o „hubach jedności”, a dziś buduje (pod Kijowem – PAP) miasteczko pokazowe dla możnych tego świata – zauważył Mahda.
Mahda: obecny skandal może zaszkodzić pozycji Ukrainy w relacjach z partnerami międzynarodowymi
Politolog ocenił, że obecny skandal może zaszkodzić pozycji Ukrainy w relacjach z partnerami międzynarodowymi. - Ukraina finansuje z własnego budżetu wyłącznie potrzeby obronne, a wszystko inne opłacają nasi partnerzy. I właśnie dlatego ten skandal uderza bezpośrednio w zaufanie do nas – podkreślił.
Mahda wyraził również przekonanie, że działania władz – zapowiadane przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego sankcje wobec uczestników afery – mogą być próbą ograniczenia strat politycznych.
- Myślę, że oni teraz chcą obrać drogę wprowadzenia sankcji i pokazać, że traktują sprawę poważnie. Ale to tylko imitacja gwałtownej aktywności. Nie widzę, by w państwie ukraińskim istniało zrozumienie, że zwiększenie uprawnień pociąga za sobą zwiększenie odpowiedzialności – zaznaczył.
Według politologa afera w Enerhoatomie może również negatywnie odbić się na procesie negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską. - Bezpośrednio, oczywiście. Bo komu może się podobać, że takie pieniądze znikają? Nasi partnerzy w Brukseli nie są naiwni – widzą, co się dzieje – powiedział.
Rozmówca PAP dodał, że opozycja wykorzysta aferę, by zażądać zmian w rządzie. – Ukraina potrzebuje dziś rządu zaufania, a nie przedłużenia kancelarii prezydenta. Apel byłego prezydenta Petra Poroszenki o dymisję całego gabinetu jest w tym kontekście politycznie racjonalny – ocenił.
Odniósł się także do pojawiających się teorii spiskowych, że skandal mógł być zainicjowany przez rosyjskie służby specjalne w celu destabilizacji Ukrainy. - Nie sądzę, by to była operacja rosyjska. Bo jeśli w ukraińskim państwie rosyjscy agenci mogą obracać dziesiątkami milionów dolarów, to rodzi się pytanie, czym w ogóle jest nasze państwo – podsumował Mahda.
W środę w związku z aferą korupcyjną w państwowym operatorze elektrowni jądrowych, Enerhoatomie, do dymisji podali się minister sprawiedliwości Herman Hałuszczenko i ministra energetyki Switłana Hrynczuk. Ich ustąpienia zażądał Zełenski.
W poniedziałek Narodowe Biuro Antykorupcyjne Ukrainy (NABU) i Specjalna Prokuratura Antykorupcyjna (SAP) ujawniły rozległy system korupcyjny w sektorze energetycznym. Według ustaleń śledczych uczestnicy procederu pobierali od kontrahentów Enerhoatomu łapówki w wysokości od 10 do 15 proc. wartości kontraktów. Nielegalne środki miały być legalizowane przez tzw. back office w centrum Kijowa, przez który – jak ustalono – przeszło około 100 mln dolarów.
Zatrzymano pięć osób, a siedmiu postawiono zarzuty. W śledztwie figuruje nazwisko Tymura Mindicza – biznesmena i współpracownika prezydenta Zełenskiego. Uważany jest on za organizatora całego procederu. Media poinformowały, że wyjechał on za granicę na kilka godzin przed przeszukaniami u uczestników afery. NABU podało także, że udokumentowano, jak członkowie organizacji przestępczej przekazywali pieniądze byłemu wicepremierowi Czernyszowowi.
Prokuratorzy SAP podali we wtorek, że Mindicz nawiązał kontakty z ówczesnym ministrem energetyki (do 17 lipca br.), a późniejszym ministrem sprawiedliwości - Hałuszczenką. Za jego pośrednictwem Mindicz miał sprawować kontrolę nad przepływami finansowymi w sektorze gazowym i energetycznym Ukrainy. Hałuszczenko miał korzystać z usług Mindicza w celu prania brudnych pieniędzy za pośrednictwem pełnomocnika doradcy ministra energetyki Ihora Myroniuka.
Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)
jjk/ kbm/ jpn/gn/
