Nowe stanowisko w ukraińskim wojsku. Zełenski podpisał ustawę
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podpisał w czwartek ustawę o rzeczniku praw żołnierzy – przekazano na stronie parlamentu. Rzecznik będzie zajmować się ochroną praw żołnierzy, rezerwistów, osób podlegających obowiązkowi wojskowemu, członków ochotniczych formacji i jednostek policyjnych.
Wojskowy rzecznik praw obywatelskich będzie mianowany przez prezydenta raz na pięć lat. Ta sama osoba nie będzie mogła sprawować tej funkcji przez więcej niż dwie kadencje z rzędu. Ponadto utworzony zostanie Biuro Rzecznika Praw Żołnierzy jako pomocniczy organ kontroli w sektorze bezpieczeństwa i obrony.
Wymagania na urząd
Kandydat musi być obywatelem Ukrainy w wieku powyżej 30 lat, biegle posługiwać się językiem państwowym i mieszkać w Ukrainie co najmniej pięć lat przed mianowaniem. Na to stanowisko nie mogą kandydować czynni żołnierze, członkowie partii politycznych i osoby mające obce obywatelstwo.
Ustawa określa status prawny, zadania oraz zasady organizacyjne działalności wojskowego rzecznika praw. Rzecznik może rozpatrywać skargi żołnierzy, przeprowadzać kontrole, otrzymywać informacje o ograniczonym dostępie od organów władzy, swobodnie odwiedzać jednostki wojskowe i obiekty, w tym areszty wojskowe i bataliony dyscyplinarne, a także żądać osobistego przyjęcia u kierowników organów władzy lub dowództwa.
Ustawę o rzeczniku praw żołnierzy Rada Najwyższa przyjęła w środę, poparło ją 283 z 397 posłów zasiadających w parlamencie. Pełnomocniczka prezydenta ds. ochrony praw żołnierzy Olha Reszetylowa z zadowoleniem przyjęła uchwalenie ustawy i poinformowała, że będzie kontynuować swoją działalność na tym stanowisku do momentu utworzenia Biura Rzecznika Praw Żołnierzy.
5 września 2025 r. w Kijowie obył się protest przeciwko ograniczaniu praw wojskowych, który dotyczył również kwestii utworzenia stanowiska rzecznika praw żołnierza. Akcja „Nie, dla dyskryminacji wojskowych” zgromadziła uczestników, którzy sprzeciwiali się projektom ustaw zaostrzającym kary dla wojskowych za niewykonanie rozkazu i samowolne opuszczenie jednostki. Uczestnicy domagali się również uchwalenia ustawy o rzeczniku praw żołnierza jako mechanizmu ochrony praw wojskowych.
Z Kijowa Iryna Hirnyk (PAP)
ira/ kar/ mdr/
