Zełenski w Polsce deklaruje przyspieszenie ekshumacji na Wołyniu i konsultacje ws. technologii antydronowych
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski w piątek w Warszawie spotkał się m.in. z prezydentem Karolem Nawrockim i premierem Donaldem Tuskiem. Po spotkaniu z Nawrockim zadeklarował m.in. gotowość do przyspieszenia ekshumacji na Wołyniu oraz konsultacje w sprawie obrony przeciwdronowej.
Zełenski przybył do stolicy w czwartek wieczorem, w piątek rano spotkał się z prezydentem Nawrockim. To pierwsza oficjalna wizyta ukraińskiego przywódcy w Warszawie od czasu zaprzysiężenia Nawrockiego na prezydenta w sierpniu tego roku.
Podczas wypowiedzi dla mediów po spotkaniu Zełenski podziękował Polsce i Polakom za „bardzo odczuwalne wsparcie dla Ukrainy i dla Ukraińców od początku rosyjskiej inwazji”. Przekazał również, że Ukraina dzieli się doświadczeniem w zakresie ochrony ludności i produkcji broni, a także oferuje Polsce konsultacje ws. techniki ochrony przed dronami. Zełenski zaprosił prezydenta Nawrockiego do Kijowa.
Relacje polsko-ukraińskie i zagrożenie ze strony Rosji
Ukraiński przywódca podkreślił po spotkaniu z polskim prezydentem, że stosunki Ukrainy i Polski powinny być mocne. Podkreślił, że dużo zależy tu też od retoryki obu krajów. – Musimy szanować się nawzajem, być uważni i ostrożni, bo Rosja próbuje zrujnować nasze relacje – mówił.
Z kolei prezydent Nawrocki zadeklarował, że po wypełnieniu kwestii formalnych sfinalizowane zostanie przekazanie Ukrainie kilku pozostających w polskim wojsku poradzieckich myśliwców MiG-29. Nawrocki stwierdził ponadto, że Polska – m.in. dzięki wsparciu ze strony USA – może stać się hubem energetycznym dla całego regionu, przez który energia trafiałaby także na Ukrainę.
Nawrocki po rozmowach z Zełenskim podkreślił, że od 2022 r. 4,91 proc. PKB Polski „poszło na wsparcie naszego sąsiada, Ukrainy, w zakresach humanitarnych, militarnych i wojskowych”. – Polacy odnoszą wrażenie, że nasz wysiłek czy wielowymiarowa pomoc Ukrainie po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji nie spotkały się z należytym docenieniem i zrozumieniem – zaznaczył Nawrocki. – To przekazałem w twardej, uczciwej, ale bardzo miłej, dżentelmeńskiej rozmowie z panem prezydentem Zełenskim – dodał.
Kwestia ekshumacji ofiar zbrodni wołyńskiej
Zełenski odniósł się do kwestii ekshumacji ofiar zbrodni wołyńskiej – kwestii wskazywanej wcześniej przez prezydenta Nawrockiego jako kluczowej. Prezydent Ukrainy powiedział, że strona ukraińska jest gotowa wyjść naprzeciw polskim oczekiwaniom przyspieszenia prac w tej sprawie.
– Przez stulecia byliśmy obok siebie, ale mamy też tragiczne strony w naszej historii. Szanujemy państwa pamięć o tym, co się wydarzyło, i liczymy na państwa szacunek wobec naszej pamięci – powiedział prezydent Ukrainy.
Prezydent Nawrocki powiedział, że podczas rozmów odnoszono się do konkretnych 26 wniosków złożonych przez polski IPN. – I wychodzimy dzisiaj z panem prezydentem Zełenskim z przekonaniem, że wszystkie te kwestie formalne, administracyjne, które do tej pory stawały naprzeciw rozwiązaniu tej sytuacji, zostaną po stronie ukraińskiej rozwiązane – powiedział.
Po spotkaniu z prezydentem Nawrockim Zełenski odwiedził polski parlament, gdzie spotkał się z marszałkiem Sejmu Włodzimierzem Czarzastym oraz marszałek Senatu Małgorzatą Kidawą-Błońską. Po spotkaniu Czarzasty przekazał, że strona polska zadeklarowała wsparcie dla Ukrainy w organizacji przyszłych wyborów, a także zaprosił Zełenskiego do wygłoszenia wystąpienia przed polskim Sejmem.
Następnie ukraiński przywódca spotkał się z premierem Donaldem Tuskiem, który wrócił do kraju ze szczytu Rady Europejskiej. Zapadła na nim decyzja o udzieleniu Ukrainie wsparcia w formie pożyczki w wysokości 90 mld euro na kolejne dwa lata; liderzy państw UE nie doszli jednak do porozumienia ws. przekazania Ukrainie zamrożonych w krajach Europy rosyjskich aktywów o wartości przeszło 200 mld euro.
Reparacje i wspólny interes Polski i Ukrainy
Przed spotkaniem szef polskiego rządu przypomniał, że Ukraina otrzyma 90 mld euro pożyczki z UE na kolejne dwa lata, jednak – jak dodał – spłaci je dopiero po otrzymaniu reparacji od Rosji. – To właśnie agresor musi zapłacić za wszystko, za wszystkie straty – podkreślił Tusk.
– Jesteśmy sojusznikami. Ukraina walczy na froncie, my wspieramy Ukrainę z całych sił. Polska tutaj wykonała olbrzymi wysiłek i Polacy, ale robimy to we wspólnym interesie niepodległej Ukrainy i niepodległej Polski, tu nie ma sprzeczności – podkreślił Tusk.
Po południu Zełenski udzielił także wywiadu polskim mediom publicznym – Polskiej Agencji Prasowej, Polskiemu Radiu i Telewizji Polskiej. W rozmowie Zełenski podkreślił m.in., że „nie może być wrogości między Polską i Ukrainą”. – Gdybyśmy byli nieostrożni, doprowadzilibyśmy do zrujnowania sojuszu, który jest ważny dla bezpieczeństwa Polski i Europy – powiedział.
Pytany o kwestię wsparcia wojskowego, którego jeszcze Polska – poza przekazanym do tej pory – mogłaby udzielić Ukrainie, odparł: – Dzisiaj mówimy najwięcej o dronach; jest tu duże zainteresowanie – wiele programów europejskich finansujących obronę poszczególnych krajów, a także projekty współpracy z Ukrainą. Jesteśmy zainteresowani koprodukcją (dronów – przyp. PAP) z Polską – zadeklarował Zełenski.
Kwestia wyborów na Ukrainie
Ukraiński prezydent został też zapytany o organizację wyborów w Ukrainie. W odpowiedzi Zełenski zapewnił, że nie zamierza "trzymać się stołka prezydenta”. – Jeśli zostaną zapewnione możliwości przeprowadzenia demokratycznych, bezpiecznych i uczciwych wyborów, jestem za – zadeklarował.
Szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej Marcin Przydacz, pytany w piątek wieczorem o wizytę Zełenskiego, rozmowy prezydentów i o to, kiedy polski prezydent uda się na Ukrainę, odparł: – Będziemy dopiero myśleć o ewentualnej rewizycie wtedy, kiedy będzie ku temu powód. Natomiast na pewno do pewnego otwarcia w tych relacjach dwustronnych doszło dzisiaj – ocenił. Podkreślił, że rozmowa przebiegała w dobrej atmosferze i dotyczyła spraw gospodarczych, bezpieczeństwa, rozmawiano też – jak mówił – „o pewnych warunkach preferencyjnych” dla polskich przedsiębiorców przy ewentualnej późniejszej odbudowie Ukrainy.
Ekspert z OSW i były dyplomata Robert Pszczel ocenił w rozmowie z PAP, że po wizycie w Warszawie prezydent Zełenski będzie miał pełną świadomość bardzo konkretnych oczekiwań ze strony Polski. Jak podkreślił, jest to ważna wizyta, która odbywa się w czasie, gdy Ukraina potrzebuje maksimum wsparcia.
Dyrektor Centrum Europy Wschodniej UMCS prof. Walenty Baluk ocenił, że spotkanie prezydentów Polski i Ukrainy jest szansą na stopniowe odbudowanie wysokiego poziomu relacji polsko-ukraińskich, które – według ich deklaracji – zmierzają ku kształtowaniu trwałego, symetrycznego partnerstwa strategicznego. (PAP)
mml/ sdd/ mhr/ ep/
