Rok 2024 najspokojniejszy pod względem liczby strzelanin od lat W Szwecji
W Szwecji 2024 rok był najspokojniejszy pod względem liczby strzelanin oraz ofiar porachunków gangów od 2017 r., gdy zaczęto publikować tego rodzaju statystyki - wynika ze wstępnych danych szwedzkiej policji, obejmujących 12 ostatnich miesięcy.
W mijającym roku doszło do co najmniej 254 strzelanin, w których zginęło 39 osób. Jest to znacznie mniej niż w 2023 r., gdy odnotowano 363 strzelaniny i 53 ofiary śmiertelne. W rekordowym 2022 r. śmierć od kul poniosły aż 62 osoby.
Rządzący Szwecją od jesieni 2022 r. centroprawicowy gabinet premiera Ulfa Kristerssona przeprowadził reformy zwiększające uprawnienia policji. W 2024 r. mundurowi otrzymali m.in. prawo rekwirowania luksusowych dóbr osobom podejrzanym, a nie jedynie skazanym przez sąd oraz utworzenia stref prewencyjnej rewizji osobistej i przeszukania mieszkań. Od końca 2023 r. śledczy mają możliwość stosowania prewencyjnego podsłuchu urządzeń i odczytu danych elektronicznych osób podejrzanych.
Zdaniem kryminologa z Uniwersytetu w Malmoe, Manne Gerella, wpływ na poprawę sytuacji miał "cały wachlarz" nowych przepisów, zaostrzonych jeszcze przez poprzedni socjaldemokratyczny rząd. "Trudno wskazać jedną (konkretną) reformę prawa. Z pewnością nowe narzędzia (prawne) pomagają policji" - podkreślił Gerell.
W ocenie Gerella "policja stała się lepsza w ściganiu i zatrzymywaniu sprawców strzelanin ze skutkiem śmiertelnym". Wykrywalność tego rodzaju przestępstw w ostatnich dwóch latach wzrosła z 29 proc. do ponad 70 proc. Według śledczych w 2024 r. udało się zapobiec 150 poważnym przestępstwom.
Zdaniem eksperta większa wykrywalność przestępstw może mieć związek z coraz niższym wiekiem przestępców, którym brakuje doświadczenia. Bossowie gangów wynajmują do mordowania konkurentów osoby nieletnie. Natomiast mniejsza liczba strzelanin w Szwecji to również - częściowo - efekt ekspansji grup przestępczych do sąsiednich Danii i Norwegii.
Mimo poprawy statystyk wyzwaniem pozostaje rekrutacja nastolatków do działalności przestępczej za pośrednictwem mediów społecznościowych. Minister sprawiedliwości Szwecji Gunnar Stroemmer zapowiedział, że w 2025 r. policja w większym stopniu będzie "patrolować" media społecznościowe. W sprawie przeciwdziałania przestępstwom prowadzone są też, wspólnie z innymi krajami nordyckimi, rozmowy z właścicielami komunikatorów internetowych.
Ze Sztokholmu Daniel Zyśk (PAP)
zys/ szm/ ep/
