Rozejm w Strefie Gazy. Izrael gotowy na przyjęcie zakładników
Niedziela była trzecim dniem rozejmu w Strefie Gazy. ONZ poinformowała o zwiększeniu napływu pomocy humanitarnej, a media - o odzyskiwaniu przez Hamas kontroli nad Gazą. Hamas ma uwolnić izraelskich zakładników. W Egipcie odbędzie się szczyt pokojowy z udziałem m.in. prezydenta USA Donalda Trumpa, który tego dnia odwiedzi też Izrael.
Wczesnym rankiem do Izraela powinno wrócić 20 żywych zakładników przetrzymywanych przez Hamas - poinformowała w niedzielę rzeczniczka izraelskiego rządu Shosh Bedrosian. Wypuszczenie porwanych potwierdził Hamas.
Wymiana zakładników między Izraelem i Hamasem
To ostatni pozostający przy życiu zakładnicy z grupy 251 osób, uprowadzonych podczas ataku Hamasu na Izrael dwa lata temu.
Zgodnie z obowiązującym od piątku zawieszeniem broni zakładnicy powinni zostać uwolnieni do poniedziałkowego południa. Hamas ma też wydać zwłoki 28 zabitych zakładników. Nie jest jasne, czy uda mu się to zrobić.
Izrael ma w zamian uwolnić 250 Palestyńczyków skazanych na dożywotnie pozbawienie wolności i 1700 mieszkańców Strefy Gazy zatrzymanych po wybuchu wojny dwa lata temu. Wśród nich nie ma wyższych dowódców Hamasu i innych palestyńskich grup, m.in. Marwana Barghutiego, których uwolnienia domagał się Hamas.
Wstrzymanie walk w Strefie Gazy
W piątek izraelska armia wstrzymała walki w Strefie Gazy, wycofując się na ustaloną wcześniej linię. Izrael kontroluje obecnie około połowy palestyńskiego terytorium.
W niedzielę Palestyńczycy nadal wracali do zniszczonego miasta Gazy, celu ostatniej ofensywy lądowej Izraela. Przed tą kampanią w Gazie mieszkało ok. 1 mln osób. Armia poleciła im opuszczenie miasta, co zrobiło 700-800 tys. osób. Według kontrolowanych przez Hamas władz lokalnych do soboty wróciło 500 tys. z nich.
Media relacjonują, że powracający do swojego miasta mieszkańcy zastają rozległe zniszczenia. Ratownicy ostrzegają, że w gruzowiskach mogą znajdować się niewybuchy z wojny.
Napływ pomocy humanitarnej
W niedzielę nastąpił znaczny postęp w napływie pomocy humanitarnej do Strefy Gazy - poinformowała Eri Kaneko, rzeczniczka Biura Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA). Dodała, że po raz pierwszy od marca Izrael przepuścił dostawy gazu do kuchenek. Transporty obejmują też mąkę, owoce, mięso i sprzęt medyczny.
Zwiększenie pomocy humanitarnej jest jednym z elementów obowiązującej pierwszej fazy porozumienia pokojowego.
Siły bezpieczeństwa Hamasu ponownie przejmują kontrolę nad opuszczonymi przez izraelskie wojska obszarami. Media donoszą o pojawieniu się na ulicach uzbrojonych członków Hamasu, a także zatrzymywaniu przez nich członków innych grup zbrojnych i gangów. Podczas wojny niektóre struktury klanowe próbowały przejąć kontrolę nad częściami Strefy Gazy. Według mediów część z nich była wspierana przez Izrael.
Trump w Izraelu, potem w Egipcie
Prezydent USA Donald Trump, który jest autorem planu pokojowego, przyleci do Izraela. Spędzi tam niecałe cztery godziny. Wygłosi przemówienie przed izraelskim parlamentem, Knesetem.
Trump uda się następnie do egipskiego Szarm el-Szejk, gdzie wraz z prezydentem Egiptu Abdelem Fatahem el-Sisim będzie przewodniczyć obradom szczytu pokojowego poświęconego zakończeniu wojny w Strefie Gazy.
Podczas spotkania przywódcy USA, Egiptu, Kataru i Turcji mają poprzeć ogólny plan pokojowy Trumpa dla Strefy Gazy, jako gwaranci tego porozumienia.
W szczycie mają wziąć udział przedstawiciele ok. 30 państw świata. Wśród nich m.in. prezydenci Francji i Turcji, Emmanuel Macron i Recep Tayyip Erdogan, a także premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer i kanclerz Niemiec Friedrich Merz.
Według zapowiedzi w spotkaniu nie wezmą udziału przedstawiciele Izraela i Hamasu, ale obecny będzie prezydent Autonomii Palestyńskiej Mahmud Abbas.
Orędzie premiera Netanjahu
Premier Benjamin Netanjahu wygłosił w niedzielę wieczorem orędzie do narodu. Oświadczył, że Izrael odniósł wielkie zwycięstwo podczas prowadzonych przez dwa lata wojen. Ostrzegł, że walka się nie skończyła, ponieważ wrogowie Izraela próbują się odrodzić. Zaapelował też o jedność narodową.
W podobnym tonie wypowiedział się szef Sztabu Generalnego izraelskiej armii gen. Ejal Zamir.
Plan pokojowy Trumpa
Kolejne zapisy 20-punktowego planu Trumpa obejmują m.in. złożenie broni przez Hamas, przekazanie władzy w Strefie Gazy tymczasowej administracji palestyńskiej pod nadzorem międzynarodowym, stworzenie sił stabilizacyjnych i odbudowę tego terytorium.
Szczegóły tych kwestii nie zostały jeszcze ustalone i mają być tematem dalszych rozmów. Wiele zapisów jest jednak na tyle ogólnikowych i wieloznacznych, że ich doprecyzowanie może być przedmiotem długich negocjacji rodzących nowe konflikty.
Wojna w Strefie Gazy wybuchła 7 października 2023 r., gdy rządzący tym terytorium Hamas napadł na południe Izraela, zabijając około 1200 osób i porywając 251. Według kontrolowanych przez Hamas władz Strefy Gazy w izraelskim odwecie zginęło ponad 67,8 tys. Palestyńczyków.
Autor: Jerzy Adamiak (PAP)
adj/ mal/ kgr/
