TK na początku grudnia ma powrócić do kwestii delegalizacji Komunistycznej Partii Polski
Na 3 grudnia br. wyznaczono rozprawę pełnego składu Trybunału Konstytucyjnego poświęconą kwestii delegalizacji Komunistycznej Partii Polski. Pierwszy wniosek w tej sprawie złożył w 2020 r. ówczesny PG Zbigniew Ziobro, a w ostatnich dniach analogiczny wniosek złożył prezydent Karol Nawrocki.
Będzie to kolejne podejście TK do tej sprawy, gdyż rozprawa Trybunału była już wyznaczona na początek października br. Wówczas jednak sprawę odroczono bez terminu, gdyż na rozprawie nie było przedstawiciela obecnego Prokuratora Generalnego.
Prezes TK Bogdan Święczkowski informował wtedy, że PG był prawidłowo powiadomiony o terminie rozprawy i jeszcze w sierpniu br. zakomunikował TK, iż „brak jest uzasadnienia” dla jego udziału w rozprawie przed Trybunałem Konstytucyjnym. Tymczasem – jak wskazywał Święczkowski – stawiennictwo wnioskodawcy na rozprawie przed Trybunałem w takiej sprawie jest obowiązkowe. W związku z tym TK postanowił w październiku odroczyć rozprawę bez terminu.
Przedstawiciele PG nie pojawiają się na rozprawach w TK. W przyjętej jeszcze w marcu 2024 r. uchwale Sejm stwierdził, że „uwzględnienie w działalności organu władzy publicznej rozstrzygnięć TK wydanych z naruszeniem prawa może zostać uznane za naruszenie zasady legalizmu przez te organy”. Sejm uznał też m.in., że obecnie orzekający w TK Jarosław Wyrembak i Justyn Piskorski nie są sędziami Trybunału Konstytucyjnego. Od czasu podjęcia tamtej uchwały przez Sejm wyroki TK nie są publikowane w Dzienniku Ustaw.
Prezydent Karol Nawrocki złożył wniosek o delegalizację KPP
W tym tygodniu wniosek do TK dotyczący tej samej kwestii złożył jednak prezydent Nawrocki. Jak wynika z wokandy, Trybunał połączył ten wniosek do wspólnego rozpoznania z poprzednim wnioskiem ówczesnego Prokuratora Generalnego i wyznaczył ponowny termin rozprawy na 3 grudnia o godz. 9.
Prokuratura Krajowa w 2020 r. informowała PAP, że działania PG wobec KPP zostały podjęte na wniosek osób fizycznych. „W pismach kierowanych do prokuratury wskazywały one, że Komunistyczna Partia Polski między innymi odwołuje się w swoim programie i praktykach do totalitarnych metod i praktyk działania komunizmu, co jest niezgodne z Konstytucją RP” – przekazywała ówczesna PK.
Zgodnie z art. 13 konstytucji „zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu”. Tymczasem – w ocenie Ziobry – „analiza przeprowadzona w PK wykazała, że członkowie Komunistycznej Partii Polski kwestionują demokratyczny porządek Polski”. „Cele KPP są tożsame z celami innych partii komunistycznych sprawujących totalitarną władzę w państwach komunistycznych XX wieku” – podkreślano.
Także prezydent Nawrocki w swoim wniosku wskazał, że działalność tej partii przejawia się „w odwoływaniu się w programowych publikacjach, wypowiedziach i innego rodzaju formach aktywności politycznej do totalitarnych metod i praktyk działania komunizmu oraz prezentowaniu założenia stosowania przemocy w celu zdobycia władzy i wpływu na politykę państwa”.
„Ustrojodawca polski, znając historię i doświadczenia Narodu Polskiego w XX w., nie bez powodu postawił znak równości między totalitarnymi metodami działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, uniemożliwiając organizacjom, w tym partiom, odwoływanie się do nich. Z tego względu zarówno cele, jak i działalność Komunistycznej Partii Polski, muszą zostać uznane za niezgodne z konstytucją, a jej funkcjonowanie powinno zostać przerwane” – podkreślił prezydent w podsumowaniu swojego wniosku.
W sprawie tej – w 2021 r. – do TK wpłynęło stanowisko KPP odnoszące się do wniosku PG, podpisane przez przewodniczącego krajowego komitetu wykonawczego KPP Krzysztofa Szweja. „Cały wywód wnioskodawcy nawiązuje tylko do rozważań historycznych i próbuje obciążyć współczesną KPP wszystkimi błędami poprzedniego systemu, który komunizmem nie był, lecz próbą wprowadzenia socjalizmu, którego pozytywną stroną były reformy społeczne” – głosiło tamto stanowisko.
Partię polityczną zgłasza się do ewidencji partii politycznych prowadzonej przez VII Wydział Cywilny Rodzinny i Rejestrowy – Sekcję ds. Rejestrowych Sądu Okręgowego w Warszawie. Partia polityczna nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania do ewidencji. Komunistyczna Partia Polski figuruje w tej ewidencji pod numerem 152. Została wpisana do tego rejestru w październiku 2002 r. Siedzibę ma w Tarnowskich Górach.
Zgodnie z ustawą o partiach politycznych, „jeżeli Trybunał Konstytucyjny wyda orzeczenie o niezgodności z konstytucją celów lub działalności partii politycznej, sąd niezwłocznie wydaje postanowienie o wykreśleniu wpisu partii politycznej z ewidencji”.
Rozprawie pełnego składu TK przewodniczyć ma prezes Święczkowski, zaś sprawozdawcą będzie sędzia Krystyna Pawłowicz.
Od wiosny br. Trybunał Konstytucyjny liczy 11 sędziów na 15 przewidzianych stanowisk sędziowskich. Oznacza to, że w TK są obecnie cztery wakaty sędziowskie. Dotychczas kluby sejmowe – poza PiS – konsekwentnie nie zgłaszają kandydatów.
Zgodnie z ustawą o organizacji i trybie postępowania przed TK rozpoznanie sprawy w pełnym składzie wymaga udziału co najmniej 11 sędziów Trybunału, czyli tylu, ilu jest ich obecnie. Tymczasem jeszcze w czerwcu br. zgromadzenie sędziów TK po wniosku sędzi Pawłowicz podjęło uchwałę o przeniesieniu jej 5 grudnia br. w stan spoczynku. Ponadto również jeszcze w tym roku – 20 grudnia – kończy się kadencja sędziego Michała Warcińskiego.
Marcin Jabłoński (PAP)
mja/ par/ mhr/gn/
