"Twierdza Niemcy", czyli kalendarium zaostrzania kontroli granicznych
Więcej stacjonarnych i wyrywkowych kontroli, większa liczba zawracanych migrantów i specjalny ośrodek przy granicy z Polską - tak jeszcze poprzedni rząd Niemiec zaostrzał politykę migracyjną. Nowy kanclerz RFN Friedrich Merz zapowiada kontynuację kursu i "uporządkowanie migracji".
Walka z nielegalną migracją była głównym hasłem wyborczym niemieckich partii chadeckich CDU i CSU. Po zwycięstwie w wyborach do Bundestagu i utworzeniu nowego rządu 6 maja 2025 roku kanclerz Merz przystąpił do realizacji swojej obietnicy. Już 7 maja minister spraw wewnętrznych Alexander Dobrindt z bawarskiej CSU nakazał policji federalnej zaostrzenie kontroli granicznych.
Sytuacja na granicy z Niemcami. Tusk wprowadza czasowe kontrole
Premier Donald Tusk, uzasadniając wprowadzenie od 7 lipca czasowych kontroli na granicy z Niemcami, wyjaśnił, że powodem decyzji była odmowa zachodniego sąsiada "wpuszczania na swój teren - inaczej niż było to przez ostatnich 10 lat - migrantów, którzy z różnych kierunków zmierzają do Niemiec, ubiegając się, na przykład, o azyl czy innego typu status".
Na niektórych odcinkach granicy polsko-niemieckiej pojawiły się osoby związane z tzw. Ruchem Obrony Granic (ROG), powołanym przez Roberta Bąkiewicza. Członkowie tego ruchu deklarują, że "pilnują granicy przed osobami próbującymi ją nielegalnie przekroczyć".
Odnosząc się do polskich doniesień medialnych, Merz przekonywał we wtorek, że "Niemcy nie odsyłają do Polski osób ubiegających się o azyl, które przyjechały do Niemiec". "Nie ma readmisji z Niemiec do Polski osób ubiegających się o azyl, które przyjechały do Niemiec. Nie ma i nie będzie (takich przypadków - PAP)" – powiedział Merz.
Poniżej przedstawiamy kalendarium najważniejszych wydarzeń związanych z zaostrzaniem niemieckiej polityki migracyjnej.
16.10.2023
Niemiecka policja rozpoczęła stacjonarne kontrole na granicach z Polską i Czechami. Funkcjonariusze służb bezpieczeństwa RFN przeprowadzali je m.in. na moście we Frankfurcie nad Odrą. Gigantyczny punkt kontrolny ustanowiono na końcu autostrady D8, tuż przy granicy z Czechami, całkowicie zamykając tymczasowo autostradę z Pragi do Drezna.
Od października 2023 roku kontrole były kilkakrotnie przedłużane.
10.04.2024
Parlament Europejski w głosowaniu zatwierdził pakt migracyjny, który ma wejść w życie w połowie 2026 roku.
Pakt migracyjny obejmuje m.in. rozporządzenie dotyczące procedur azylowych, ujednolicające przepisy przyznawania ochrony międzynarodowej i umożliwiające przyspieszenie procedur w przypadku bezpodstawnych wniosków. Osoby niespełniające warunków zostaną poddane procedurze kontroli jeszcze przed wjazdem, która obejmie m.in. pobranie danych biometrycznych oraz kontrolę stanu zdrowia i bezpieczeństwa. Do zreformowanej bazy danych Eurodac zostaną dodane wizerunki twarzy i odciski palców.
23.02.2025
W wyborach parlamentarnych zwycięża Unia CDU/CSU z poparciem 28,5 proc. Rekordowy wynik, 20,8 proc., uzyskuje nastawiona przeciwko migracji Alternatywa dla Niemiec (AfD). W trzech graniczących z Polską krajach związkowych (Brandenburgia, Saksonia oraz Meklemburgia-Pomorze Przednie) najpopularniejszą partią była AfD.
01.03.2025
Działalność rozpoczął ośrodek w Eisenhuettenstadt w Brandenburgii przy granicy z Polską, nazywany Centrum Dublińskim. Dwa budynki z 250 miejscami przeznaczono dla osób objętych konwencją dublińską. Nie są wysyłane w głąb kraju, gdzie oczekiwaliby miesiącami na rozpatrzenie wniosku, lecz pozostają w ogrodzonym płotem obiekcie. Eisenhuettenstadt jest po Hamburgu drugim tego typu ośrodkiem w Niemczech.
W Eisenhuettenstadt obowiązuje zasada „łóżko, chleb i mydło” – tłumaczyła ówczesna minister spraw wewnętrznych Niemiec Nancy Faeser z Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD). Zgodnie z zapowiedziami niemieckich władz restrykcje mają zniechęcić migrantów do powtórnego przyjazdu do Niemiec. Odesłanie do Polski ma trwać nie dłużej niż dwa tygodnie.
06.05.2025
Na kanclerza RFN zaprzysiężony zostaje Friedrich Merz z CDU.
W pierwszym expose chadecki polityk zapewnia, że Niemcy „były, są i pozostaną” krajem przyjmującym imigrantów. Zastrzegł jednak, że w ostatnich 10 latach dopuszczono do „nadmiernej, niesterowanej migracji” osób nisko wykwalifikowanych, które znalazły się na rynku pracy i w systemach ubezpieczeń społecznych. „Porządkujemy migrację, ograniczając napływ, zwiększając liczbę osób zawracanych i odsyłanych oraz usprawniając sterowanie. Nie działamy na własną rękę, wręcz przeciwnie, postępujemy zgodnie z prawem międzynarodowym” - oznajmił Merz.
07.05.2025
Nowy szef MSW Alexander Dobrindt z bawarskiej CSU nakazał policji federalnej zaostrzenie kontroli granicznych.
15.05.2025
Polska Straż Graniczna odmówiła przyjęcia dwóch osób ubiegających się o azyl, które miały zostać odesłane przez niemiecką policję federalną.
28.05.2025
Niemiecki rząd zatwierdził zmiany w prawie azylowym. Zostaje wprowadzone zawieszenie możliwości łączenia rodzin w przypadku osób objętych ochroną uzupełniającą. Zniesiono także przyspieszoną ścieżkę do uzyskania obywatelstwa po trzech latach pobytu w RFN.
02.06.2025
Sąd Administracyjny w Berlinie podjął decyzję, że osoby, które podczas kontroli granicznej na terytorium Niemiec wyrażą chęć wystąpienia o azyl, nie mogą zostać odesłane z powrotem bez zbadania, który kraj Unii Europejskiej jest właściwy do rozpatrzenia ich wniosku. Sędziowie rozpatrywali skargę trojga Somalijczyków, którzy 9 maja zostali zawróceni do Polski z granicy we Frankfurcie nad Odrą.
27.06.2025
Bundestag przyjął ustawę zawieszającą na dwa lata prawo do łączenia rodzin uchodźców, którzy mają tylko częściowe prawo do opieki azylowej. Za projektem zagłosowało 444 posłów, przeciw było 135. Szef MSW Alexander Dobrindt oświadczył, że Niemcy pozostają otwarte na imigrantów, ale ich system socjalny osiągnął granice możliwości.
Dobrindt powiedział w Bundestagu, że kres wydolności osiągnął niemiecki system szkolnictwa i rynek nieruchomości. "Imigracja do Niemiec też musi mieć swoje granice" - dodał minister.
01.07.2025
Odnosząc się do polskich doniesień medialnych, Merz zapewnił, że RFN nie odsyła do Polski występujących o azyl osób, które znajdują się na niemieckim terytorium.
„Nie ma i nie będzie (takich przypadków - PAP)” – powiedział. Zwrócił uwagę, że w Polsce mówi się wręcz o „turystyce”, polegającej na przerzucaniu migrantów przez granicę do Polski. „Nie ma takich przypadków” – powtórzył.
Merz dodał, że Niemcy chcą utrzymać strefę Schengen, ale jest ona w stanie funkcjonować tylko wtedy, gdy nie jest wykorzystywana przez przestępców.
01.07.2025
Premier Donald Tusk zapowiedział przywrócenie od 7 lipca czasowej kontroli na granicy z Niemcami i Litwą. Wyjaśnił, że jest to konieczne, aby zredukować do minimum niekontrolowane przepływy migrantów. (PAP)
mobr/ mal/ lm/ pap/
