Wybory burmistrza Nowego Jorku i gubernatorów. Pierwszy test w drugiej kadencji Trumpa [WIDEO]
We wtorek mieszkańcy Nowego Jorku wybiorą nowego burmistrza, zaś w New Jersey i Wirginii wybrani zostaną nowi gubernatorzy. To pierwszy duży sprawdzian wyborczy podczas drugiej kadencji Donalda Trumpa. Sondaże przewidują wygraną socjalisty Zohrana Mamdaniego w Nowym Jorku oraz Demokratów w obu stanach.
Wybory w Nowym Jorku będą zwieńczeniem jednej z najbardziej burzliwych i przyciągających uwagę mediów kampanii na burmistrza największego miasta Ameryki. Sondaże wskazują, że głosowanie zakończy się historycznym rezultatem: zwycięstwem 34-letniego Zohrana Mamdaniego, który może zostać pierwszym muzułmańskim burmistrzem Nowego Jorku.
Kto kandyduje na burmistrza Nowego Jorku?
Urodzony w Ugandzie syn profesora i znanej reżyserki indyjskiego pochodzenia określa się jako demokratyczny socjalista. Jego rywalami są były gubernator stanu Nowy Jork Andrew Cuomo, który w 2021 odszedł w niesławie z powodu oskarżeń o molestowanie seksualne - a w prawyborach Demokratów przegrał z Mamdanim - oraz wieloletni działacz społeczny, Republikanin Curtis Sliwa, założyciel organizacji Guardian Angels patrolującej nowojorskie metro.
Kampania obfitowała w kontrowersje i intrygi, a swoje piętno na niej odcisnął także pochodzący z Nowego Jorku prezydent USA Donald Trump. Prezydent wielokrotnie nazywał Mamdaniego komunistą i groził, że jeśli wygra, odetnie część funduszy federalnych dla metropolii.
Wtorkowe wybory, które w praktyce trwają już od ponad tygodnia dzięki możliwości wczesnego głosowania, są pierwszym wyborczym sprawdzianem drugiej kadencji.
Kogo poparł Trump?
Prezydent początkowo poparł odchodzącego z urzędu Erica Adamsa, któremu wcześniej prokuratura federalna wycofała zarzuty o korupcję, postawione za czasów prezydenta Joe Bidena. Potem jednak miał naciskać na Adamsa by wycofał się z wyścigu (według doniesień, prezydent miał obiecać mu posadę ambasadora na Bliskim Wschodzie), aby dać większą szansę na pokonanie Mamdaniego jego głównemu rywalowi, Cuomo. W tym samym celu Trump, Republikanie i najwięksi darczyńcy na kampanie Republikanów próbowali zmusić też do wycofania się Sliwę, jednak mający polskie pochodzenie kandydat oznajmił, że wolałby dać się nabić na pal, niż ustąpić.
Mamdani z największym poparciem
Fotogeniczny Mamdani, który obiecał w kampanii zamrożenie czynszów, darmowe przejazdy autobusem, darmowe żłobki i przedszkola, a nawet miejskie sklepy spożywcze, prowadził dynamiczną kampanię, zyskał entuzjazm lewicowych wyborców. Jego kandydatura budziła też kontrowersje, m.in. z powodu zdecydowanej krytyki pod adresem Izraela. Jego kampania została przyjęta z rezerwą przez partyjny establishment i umiarkowanych Demokratów, choć ostatecznie zyskał on formalne poparcie partyjnych przywódców. W efekcie średnie z sondaży wyliczone przez portal RealClearPolitics wskazują, że Mamdani może liczyć na zdecydowane zwycięstwo, wyprzedzając Cuomo o 15 punktów procentowych, a Sliwę - o 28.
Wybory gubernatorów USA
We wtorek wybory odbywają się też m.in. w New Jersey i Wirginii, gdzie wybrani zostaną stanowi gubernatorzy. W Wirginii w fotelu gubernatora zasiądzie pierwsza w historii kobieta. Była kongresmenka i funkcjonariuszka CIA, umiarkowana Demokratka Abigail Spanberger jest faworytką w wyścigu z obecną wicegubernatorką Winsome Earle-Sears. Spanberger centralnym punktem kampanii uczyniła powiązanie rywalki z Trumpem i ruchem MAGA. Earl-Sears skupiała się zaś na kwestiach światopoglądowych, zwłaszcza tematyce osób transpłciowych. Według sondaży Demokratka ma 9-punktową przewagę i odbije Wirginię - jeden z kluczowych wyborczo stanów - z rąk Republikanów. Obecny gubernator Glenn Youngkin nieoczekiwanie wygrał wybory w 2021 r., co było wówczas odebrane jako zwiastun wyborczych problemów Bidena. Tym razem Youngkin nie może kandydować, bo stanowa konstytucja nie pozwala na sprawowanie dwóch kadencji z rzędu.
W Wirginii nieoczekiwanie dużą uwagę mediów - a także prezydenta Trumpa - przyciągnął również wyścig o posadę stanowego prokuratora generalnego. Wszystko z powodu ujawnionych SMS-ów kandydata Demokratów Jaya Jonesa, który w 2022 r. życzył śmierci republikańskiemu politykowi i jego dzieciom, które określił jako „małych faszystów”. Sondaże sugerują, że mimo przewagi Demokratów Jones może przegrać z obecnym prokuratorem, Republikaninem Jasonem Miyaresem, co doprowadziłoby do niecodziennej sytuacji, gdy szefowie stanowych władz i prokuratury będą z innych partii.
Inna sytuacja jest w New Jersey, dotychczasowym bastionie Demokratów, gdzie kongresmenka Mikie Sherrill ma jedynie kilkupunktową przewagę nad byłym deputowanym stanowej legislatury, Republikaninem Jackiem Ciatarellim. Sherrill to była pilotka wojskowych śmigłowców i centrystka, której kampania nie wzbudziła takiego entuzjazmu wyborców, jak Mamdaniego w Nowym Jorku. Ciatarelli, przedstawiający się jako typowy „gość z Jersey”, ma poparcie Trumpa, choć apelował również do umiarkowanych wyborców. Według sondaży Sherrill ma 3-punktową przewagę nad Republikaninem.
Z Waszyngtonu Oskar Górzyński (PAP)
osk/ mal/ kgr/
