Premia za zrzucone kilogramy? Zdrowe jelito grube!
Szczupła sylwetka to nie tylko powód do dumy, ale także doskonały sposób zmniejszenia ryzyka raka jelita grubego.
Taki wniosek płynie z nowych badań, których wyniki opublikowano właśnie w JAMA Oncology. W ciągu 22 lat zbadano ponad 85 tys. pań. Odkryło, że im kobieta ma wyższe BMI, tym większe ryzyko, że zachoruje na raka jelita grubego przed 50. rokiem życia. A dokładniej, kobiety w wieku od 20 do 49 lat, które miały BMI wskazujące na nadwagę (25-29), miały nawet dwa razy większe ryzyko zachorowania przed 50. rokiem życia, w porównaniu z kobietami szczupłymi.
Co ciekawe, Amerykańskie Towarzystwo Onkologiczne już wcześniej dostrzegło tendencję do zachorowań przez coraz młodsze osoby i w maju obniżyło granicę wieku, od której należy wykonywać badania przesiewowe w kierunku raka okrężnicy i odbytnicy. Nowe wytyczne zalecają rozpoczęcie badań przesiewowych nie w wieku 50, ale w wieku 45 lat.
Jakie wnioski z badania płyną dla polskich kobiet? Według prof. Rafała Suwińskiego, kierownika II Kliniki Radioterapii i Chemioterapii Centrum Onkologii-Instytutu Oddziału w Gliwicach, badanie potwierdziło to, co naukowcy wiedzą od dawna - zrzucenie zbędnych kilogramów zmniejsza ryzyko raka jelita grubego podobnie jak wielu innych nowotworów: żołądka, przełyku, trzustki, gruczołu krokowego, nerek i nowotworów hematoonkologicznych.
Nie zachęca on jednak do tego, aby poddawać się kolonoskopii już od 45. roku życia, z wyjątkiem osób z grup szczególnego ryzyka, wyłonionych poprzez specjalistyczne badania w poradni genetycznej.
Prof. Suwiński radzi natomiast aby nie bagatelizować problemu i walczyć z otyłością.
- Osoby, które nie radzą sobie z kontrolą wagi, nie powinny poddawać się, ale poszukać pomocy lekarza - zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego oraz do dietetyka. Być może przyczyną tych problemów są zaburzenia metabolizmu glukozy lub hormonalne, wtedy konieczne będzie specjalistyczne leczenie oraz farmakoterapia, która pomoże w kontroli wagi - dodaje onkolog.
Zdaniem prof. Suwińskiego, także polscy specjaliści będą musieli rozważyć, czy uzasadnione jest obniżenie wieku, w którym zaleca się przesiewową profilaktykę. - Zmiana zaleceń to decyzja o poważnych konsekwencjach organizacyjnych i finansowych, badanie kolonoskopowe wiązać się też może, w rzadkich przypadkach, z powikłaniami. Pytanie, czy potencjalne korzyści przeważają niedogodności i ryzyko, jakie niesie za sobą badanie.
Prof. Suwiński zwraca uwagę, że pacjenci powinni wiedzieć o różnych czynnikach ryzyka zachorowania na nowotwór między innymi o tym, że największe, nawet 80-procentowe, dotyczy osób z podatnością genetyczną. - Właśnie do tych osób kierujemy programy wczesnego wykrywania raka jelita grubego i rekomendujemy regularne przeprowadzanie badań profilaktycznych. W Polsce od niedawna przy centrach onkologii działają poradnie genetyczne. Jeśli ktoś wie o licznych zachorowaniach w swojej rodzinie powinien się zgłosić i uzyskać poradę - przypomina prof. Suwiński.
Od lat 80. XX wieku liczba zachorowań na tę chorobę wzrosła u kobiet trzykrotnie, obecnie notuje się około 18 przypadków na 100 000 osób. Z tego 94 proc. po 50. roku.
Prof. Suwiński zwraca uwagę, że najczęstsze objawy raka jelita grubego to:
- zmiana rytmu wypróżniania, np. biegunka, zaparcie lub zwężenie stolca, które trwa dłużej niż kilka dni,
- uczucie niepełnego wypróżnienia,
- krwawienie z odbytnicy,
- ciemne stolce lub krew w stolcu,
- skurcze lub ból brzucha,
- słabość i zmęczenie,
- niezamierzona utrata wagi.
Można zmniejszyć swoje ryzyko poprzez:
- spożywanie dużej ilości warzyw, owoców i pełnoziarnistych produktów,
- zrezygnowanie ze spożywania czerwonego mięsa (szczególnie grillowanego) i przetworzonego (parówki, wędliny),
- regularne ćwiczenia,
- unikanie tytoniu,
- ograniczanie alkoholu - nie więcej niż 2 standardowe jednostki dziennie dla mężczyzn i 1 dla kobiet. Jednostka to np. 200 g piwa 5 proc. 100 g wina 10 proc, 25 g wódki 40 proc. (PAP)
I.D.
Kampania realizowana w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, zadanie Promocja zdrowia i profilaktyka nowotworów, finansowana ze środków Ministra Zdrowia.
