Luksemburg

2019-05-09 15:25 aktualizacja: 2019-07-09, 15:43
Fot. PAP/EPA/YOAN VALAT

Ustrój

Dziedziczna monarchia konstytucyjna (wielkie księstwo). 
Zgodnie z konstytucją z 17 X 1868 r., ostatnio modyfikowaną 12 III 2009 r., głową państwa jest wielki książę. 
Władza ustawodawcza należy do wielkiego księcia i Izby Deputowanych, liczącej 60 członków wybieranych w głosowaniu powszechnym co 5 lat. 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd, na którego czele stoi premier. Organem doradczym wielkiego księcia jest, mianowana przez niego, 21-osobowa Rada Stanu. 
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 3 okręgi.

Głowa państwa

wielki książę - HENRYK  /HENRI/ /od 7 X 2000/
                                                                                    *
poprzedni wielki książę - JAN  /JEAN/ /12 XI 1964 - 7 X 2000/

Rząd

utworzony 5 XII 2018 r.

premier oraz min. stanu, łączności, ds. mediów, religii, digitalizacji i reformy administracyjnej - Xavier BETTEL /DP/
wicepremier oraz min. gospodarki i zdrowia - Étienne SCHNEIDER /LSAP/
wicepremier i min. sprawiedliwości - Félix BRAZ /G/

ministrowie:
spraw zagranicznych i europejskich, ds. imigracji i polityki azylowej - Jean ASSELBORN /LSAP/
ds. równouprawnienia i spraw wewnętrznych -  Taina BOFFERDING /kob./ /LSAP/
obrony, mobilności, robót publicznych i bezpieczeństwa wewnętrznego - François BAUSCH /G/
rolnictwa, ds. upraw winorośli, rozwoju wsi i ubezpieczeń społecznych - Romain SCHNEIDER /LSAP/
finansów - Pierre GRAMEGNA /DP/
sportu, pracy, zatrudnienia, gospodarki społecznej i solidarności - Dan KERSCH/LSAP/
edukacji narodowej, ds. dzieci i młodzieży, szkolnictwa wyższego i badań naukowych - Claude MEISCH  /DP/
ds. rodziny i integracji - Corinne CAHEN  /kob./ /DP/
ochrony środowiska, klimatu i ustawicznego rozwoju - Carole DIESCHBOURG /kob./ /G/
ds. służby publicznej, kontaktów z parlamentem, min. delegowany ds. digitalizacji i reformy administracyjnej - Marc HANSEN /DP/
gospodarki przestrzennej i energetyki - Claude TURMES /G/
współpracy i pomocy humanitarnej oraz ochrony konsumentów - Paulette LENERT /kob./ /LSAP/
kultury i mieszkalnictwa - Sam TANSON /G/
turystyki i współpracy - Lex DELLES /DP/
                                                                                    *
poprzedni premier - Xavier BETTEL /DP/ /4 XII 2013 - 5 XII 2018/

Parlament

Izba Deputowanych /Chambre des Députés - Abgeordnerenkammer/
przewodniczący - Fernand ETGEN /DP/

Podział mandatów po wyborach z 14 października 2018 r.: CSV 21, DP 12, LSAP 10, G 9, ADR 4, PL 2, L 2. Razem 60.

Luksemburg Parlament

Partie

Chrześcijańsko-Społeczna Partia Ludowa /Parti Chrétien Social - PCS; Christlisch Sozial Volkspartei - CSV/ - utworzona w 1914 r.; przewodn.: Marc SPAUTZ; sekr. gen.: Laurent ZEIMET.

Luksemburska Socjalistyczna Partia Robotnicza /Parti Ouvrier Socialiste Luxembourgeois - POSL; Luxemburgische Sozialistische Arbeiterpartei - LSAP/ - utworzona w 1902 r.; przewodn.: Claude HAAGEN.

Luksemburska Partia Demokratyczna /Parti Démocratique Luxembourgeois - PDL; Demokratesch Partei - DP/ - liberalna; utworzona 24 kwietnia 1955 r; przewodn.: Xavier BETTEL.

Zieloni /Déi Gréng - G; Die Grünen - G/ - partia utworzona 23 czerwca 1983 r. w wyniku połączenia  Zielonej Alternatywy /Déi Gréng Alternativ - GA; zał. 1983/ i Zielonej Listy Inicjatywy Ekologicznej /Gréng Lëscht Ekologesch Initiativ - GLEI; zał. 1989/; współprzewodn.: Françoise FOLMER /kob./ i Christian KMIOTEK.

Alternatywna Partia Reform Demokratycznych /Alternativ Demokratesch Reformpartei - ADR; Alternative Demokratische Reformpartei - ADR/ - ugrupowanie utworzone 12 maja 1987 r. pn. Komitet Działania na rzecz 5/6, walczące o sprawiedliwe emerytury; następnie od 1994 r. nosiło nazwę Komitet Działania na rzecz Demokracji i Sprawiedliwości /Comité d'Action pour la Démocratie et la Justice - CADJ; Aktiounskomitee fir Demokratie a Rentegerechtegkeet - ADR/; przewodn.: Jean SCHOOS.

Komunistyczna Partia Luksemburga /Parti Communiste de Luxembourg - PCL; Kommunistische Partei Luxemburg - KPL/ - utworzona 2 stycznia 1921 r.; przewodn.: Ali RUCKERT.

Lewica /Déi Lénk - L; Die Linke - L/ - mała partia lewicowa utworzona 30 stycznia 1999 r.; kierownictwo kolektywne.

Partia Piratów Luksemburga /Piratepartei Lëtzebuerg - PL; Piratenpartei Luxemburg - PL/ utworzona 4 października 2009 r.; przewodn.: Sven CLEMENT.

Związki zawodowe

Powszechna Konfederacja Pracy Luksemburga /Confédération Generale du Travail Luxembourg - CGT/ - założona w 1927 r.; należy do MKWZZ; liczy 52 000 członków. 

Niezależna Unia Związków Zawodowych Luksemburga /L'Union Independante des Syndicats du Luxembourg; Onofhängege Gewerkschaftsbond Lëtzebuerg - OGB-L/ - utworzona 3 grudnia 1978 r.; afiliowana przy CGT; liczy 42 000 członków. 

Konfederacja Chrześcijańskich Związków Zawodowych /Confédération Luxembourgeoise des Syndicats Chretiens - CLSC; Lëtzebuerger Chrëschtleche Gewerkschaftsbond - LCGB/ - założona w 1921 r.; należy do ŚKP; liczy ponad 40 000 członków; przewodn.: Patrick DURY.

Prasa

Dzienniki

Lëtzebuerger Journal - organ Luksemburskiej Partii Demokratycznej w jęz. niemieckim; Luksemburg, zał. 5 IV 1948.

Luxemburger Wort - organ Partii Chrześcijańsko-Społecznej, poranny w jęz. niemieckim i francuskim, Luksemburg, zał. 23 III 1848; nie ukazywał się od 10 V 1940 do IX 1944.

Le Quotidien - w jęz. francuskim, Luksemburg, zał. XI 2001.

Tageblatt/Zeitung fir Lëtzebuerg - organ Luksemburskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej w jęz. niemieckim i luksemburskim, Esch-sur-Alzette, zał. 1 VII 1913.

Zeitung vum Lëtzebuerger Vollek - organ Komunistycznej Partii Luksemburga w jęz. niemieckim, Luksemburg, zał. 1 VII 1946.


Czasopisma

Le Jeudi - tygodnik w jęz. francuskim, Luksemburg, zał. 17 IV 1997.

D'Lëtzebuerger Land - niezależny tygodnik kulturalny w jęz. luksemburskim, niemieckim i francuskim, Luksemburg, zał. 1 I 1954.

Revue - tygodnik ilustrowany w jęz. niemieckim, Luksemburg, zał. 1945.

Télécran - ilustrowany tygodnik TV, Luksemburg, zał. 1978.

Woxx - tygodnik w jęz. francuskim, niemieckim i luksemburskim, Luksemburg, zał. 23 IX 1988.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Luksemburg

Flaga

Godło

  • Wielkie Księstwo Luksemburga, Grand-Duché de Luxembourg, Grossherzogtum Luxemburg, Grousherzogdem Lëtzebuerg
  • Obszar: 2 586 km2
  • Ludność: 602 005 (I 2018)
  • Stolica: Luksemburg
  • Ludność stolicy: 107 247 (2014)
  • Język urzędowy: francuski, niemiecki, luksemburski
  • Święto narodowe: 23 VI - obchody urodzin wielkiego księcia (ur. 16 IV 1955)
  • Jednostka monetarna: 1 euro (EUR) = 100 eurocentów
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, UE, NATO, Benelux, IMF (MFW), OECD, WTO, WHO
  • Siedziba Price Waterhouse Coopers w Luksemburgu Fot. PAP/EPA/NICOLAS BOUVY
    Siedziba Price Waterhouse Coopers w Luksemburgu Fot. PAP/EPA/NICOLAS BOUVY
  • Widok na centrum Luksemburga Fot. PAP/EPA/NICOLAS BOUVY
    Widok na centrum Luksemburga Fot. PAP/EPA/NICOLAS BOUVY
  • Siedziba Arcelor Mittal Company w Luksmeburgu Fot. PAP/EPA/NICOLAS BOUVY
    Siedziba Arcelor Mittal Company w Luksmeburgu Fot. PAP/EPA/NICOLAS BOUVY