Słowenia

2019-05-23 14:07 aktualizacja: 2019-07-17, 13:35
Fot. PAP/EPA/ANTONIO BAT

Ustrój

Republika, niepodległa od 8 X 1991 r. (proklamacja niepodległości 25 VI 1991 r. z trzymiesięcznym moratorium). Poprzednio republika związkowa, wchodząca w skład Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. 
Zgodnie z konstytucją z 23 XII 1991 r., modyfikowaną 14 VII 1997 r., głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 5-letnią. 
Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego parlamentu składającego się z izby niższej - Zgromadzenia Narodowego, o kadencji 4-letniej. W jego skład wchodzi 90 deputowanych (w tym dwóch przedstawicieli mniejszości narodowych - węgierskiej i włoskiej) wybieranych w wyborach powszechnych. Izbą wyższą o charakterze doradczym jest Rada Narodowa (Državni Svet), składająca się z 40 członków - przedstawicieli grup zawodowych i społecznych wyłanianych w wyborach pośrednich. Kadencja Rady Narodowej trwa 5 lat. 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem na czele, mianowany przez prezydenta i odpowiedzialny przed parlamentem.

Głowa państwa

prezydent - Borut PAHOR /SD/ /od 22 XII 2012, reelekcja 2017/
                                                                                    *
poprzedni prezydent - Danilo TÜRK /niezal./ /22 XII 2007 - 22 XII 2012/

Rząd

utworzony 13 IX 2018 r., stan po zmianach z 27 III 2019 r.

premier - Marjan ŠAREC /LMS/
wicepremier oraz min. spraw zagranicznych - Miro CERAR /SMC/
wicepremier oraz min. obrony - Karl ERJAVEC /DeSUS/
wicepremier oraz min. finansów - Andrej BERTONCELJ /LMS/
wicepremier oraz min. edukacji, nauki i sportu - Jernej PIKALO /SD/
wicepremier oraz min. infrastruktury - Alenka BRATUŠEK /kob./ /SAB/

ministrowie:
spraw wewnętrznych - Boštjan POKLUKAR /LMS/
rozwoju gospodarczego i technologii - Zdravko POČIVALŠEK /SMC/
sprawiedliwości - Andreja KATIČ /kob./ /SD/
ds. administracji publicznej - Rudi MEDVED /LMS/
pracy, rodziny, spraw społecznych i równouprawnienia - Ksenija KLAMPFER /kob.//SMC/
kultury - Zoran POZNIČ
rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej - Aleksandra PIVEC /kob./ /DeSUS/
ochrony środowiska i planowania przestrzennego - Simon ZAJC /SMC/
zdrowia - Aleš ŠABEDER /LMS/
bez teki ds. rozwoju, projektów strategicznych i spójności - Iztok PURIČ /SAB/
bez teki ds. kontaktów z diasporą - Peter Jožef ČESNIK /SAB/
                                                                                    *
poprzedni premier - Miro CERAR /SMC/ /18 IX 2014 - 13 IX 2018/

Parlament

Zgromadzenie Narodowe /Državni Zbor/
przewodniczący - Matej TONIN  /NSi/

Podział mandatów po wyborach z 3 czerwca 2018 r.: SDS 25, LMS 13, SD 10, SMC 10, L 9, NSi 7, SAB 5, DeSUS 5, SNS 4, mniejszość włoska i węgierska 2. Razem 90.

Słowenia parlament

Rada Narodowa /Državni Svet/
przewodniczący - Alojz KOVŠCA

Wybory odbyły się 22 i 23 listopada 2017 r.

Partie

Słoweńska Partia Demokratyczna /Slovenska Demokratska Stranka - SDS/ - utworzona 16 lutego 1989 r.; prawicowo-nacjonalistyczna; do 19 września 2003 r. nosiła nazwę Socjaldemokratyczna Partia Słowenii /Socialdemokratska Stranka Slovenije - SDS/; przewodn.: Janez JANŠA.

Lista Marjana Szareca /Lista Marjana Šarca - LMS/ - partia centrolewicowa, antysystemowa, utworzona 31 maja 2014 r.; przewodn.: Marjan ŠAREC; sekr. gen.: Brane KRALJ.

Socjaldemokraci /Socialni Demokrati - SD/ - partia utworzona 29 maja 1993 r. z przekształcenia się w partię koalicji wyborczej powstałej w 1992 r., w której skład weszły: Partia Socjaldemokratycznej Odnowy /d. komuniści; zał. 1990/, Partia Robotnicza Słowenii /zał. 1990/ i Unia  Socjaldemokratów /Socialdemokratska Unija - SDU/; do 5 kwietnia 2005 r. nosiła nazwę  Zjednoczona Lista Socjaldemokratów /Združena Lista Socialnih Demokratov - ZLSD/; przewodn.: Dejan ŽIDAN.

Partia Nowoczesnego Centrum /Stranka Modernega Centra - SMC/ - utworzona 2 czerwca 2014 r. pod nazwą Partia Miro Cerara /Stranka Mira Cerarja - SMC/; zmieniła nazwę na obecną na kongresie 7 marca 2015 r.; przewodn.: Miro CERAR.

Lewica /Levica - L/ - utworzona 24 czerwca 2017 r.; następczyni lewicowego sojuszu wyborczego Zjednoczona Lewica /Združena Levica - ZL/; przewodn.: Luka MESEC.

Nowa Słowenia - Chrześcijańscy Demokraci /Nova Slovenija - Krščanski Demokrati - NSi/ - konserwatywna partia chrześcijańsko-demokratyczna, utworzona 4 sierpnia 2000 r.; przewodn.: Matej TONIN.

Partia Alenki Bratušek /Stranka Alenke Bratušek - SAB/ - partia utworzona 31 maja 2014 r. pod nazwą Sojusz Alenki Bratušek /Zavezništwo Alenke Bratušek - ZaAB/, obecną nazwę nosi od 7 października 2017 r.; przywódca: Alenka BRATUŠEK /kob./.

Demokratyczna Partia Emerytów Słowenii /Demokratična Stranka Upokojencev Slovenije - DeSUS/ - utworzona w 1991 r.; przewodn.: Karl ERJAVEC.

Słoweńska Partia Narodowa /Slovenska Nacionalna Stranka - SNS/ - utworzona 17 marca 1991 r., skrajnie prawicowa; przywódca: Zmago JELINČIČ PLEMENITI.

Pozytywna Słowenia /Pozitivna Slovenija - PS/ - partia utworzona 22 października 2011 r.; przewodn.: Zoran JANKOVIĆ.

Lista Obywatelska /Državljanska Lista - DL/ - partia utworzona 21 października 2011 r. pod nazwą Obywatelska Lista Gregora Viranta /Državljanska Lista Gregorja Viranta - DLGC/; od kwietnia 2012 r. nosi obecną nazwę; przewodn.: Bojan STARMAN.

Słoweńska Partia Ludowa /Slovenska Ljudska Stranka - SLS/ - utworzona w kwietniu 2000 r. z połączenia Słoweńskiej Partii Ludowej /SLS, zał. 1989/ i Słoweńskich Chrześcijańskich Demokratów /Slovenski Krščanski Demokrati - SKD, zał. 1990/; przewodn.: Primož JELŠEVAR.

Liberalna Demokracja Słowenii /Liberalna Demokracija Slovenije - LDS/ - partia utworzona 12 marca 1994 r. w wyniku połączenia się Partii Liberalno-Demokratycznej /Liberalnodemokratska Stranka - LDS, zał. XI 1989/, Demokratycznej Partii Słowenii /Demokratska Stranka Slovenije - DSS, zał. 1991/, Ekologiczno-Socjalnej Partii Zielonych/ w 1994 r. odłączyła się od partii Zielonych Słowenii/ oraz Partii Socjalistycznej Słowenii /Socialisticna Stranka Slovenije - SSS, zał. 1989/; przewodn.: Tone ANDERLIČ.

Partia Młodych - Europejscy Zieloni /Stranka Mladih-Zeleni Evrope - SMS-Zeleni/ - utworzona w 4 lipca 2000 r., do lipca 2009 r. nosiła nazwę Partia Młodzieży Słowenii /Stranka Mladih Slovenije - SMS/; przywódca: Darko KRAJNC.

Andrej Čuš i Zieloni Słowenii /Andrej Čuš in Zeleni Slovenije - ACZS/ - partia utworzona 11 czerwca 1989 r.; stawia sobie za cel ochronę środowiska naturalnego oraz demilitaryzację kraju; do marca 2018 r. nosiła nazwę Zieloni Słowenii /Zeleni Slovenije/; przewodn.: Andrej ČUŠ.

Związki zawodowe

Stowarzyszenie Wolnych Związków Zawodowych Słowenii /Zveza Svobodnih Sindikatov Slovenije - ZSSS/ - liczy ok. 300 000 członków skupionych w 20 federacjach branżowych; przewodn.: Dušan SEMOLIČ. 

"Niezależność" - Konfederacja Nowych Związków Zawodowych Słowenii/Neodvinost-Konfederacija Novih Sindikatov Slovenije - "Neodvinost"-KNSS/ - utworzona w marcu 1990 r.; liczy ok. 170 000 członków; przewodn.: Drago LOMBAR. 

Konfederacja Związków Zawodowych Słowenii-PERGAM /Konfederacija Sindikatov Slovenije-PERGAM - KSS-PERGAM/ - utworzona 15 czerwca 1991 r. w wyniku rozłamu w Neodvinost-KNSS; przewodn.: Dušan REBOLJ.

Prasa

Dzienniki

Delo - dziennik poranny, lewicowy, Lublana, zał. 1959.

Dnevnik - dziennik niezależny, wieczorny, lewicowy, Lublana, zał. 1951.

Ekipa24 - dziennik sportowy, Lublana.

Finance - biznesowo-finansowy, Lublana, zał. 1992. 

The Slovenia Times - dziennik w jęz. angielskim, Lublana. 

Slovenske Novice - dziennik, Lublana, zał. 1991, od 1 III 2012 wychodzi również w niedziele. 

Svet 24 - tabloid, Lublana, zał. 2013. 

Večer - dziennik wieczorny, Maribor, zał. 9 V 1945.


Czasopisma

Družina - tygodnik rodzinny, Lublana, zał. 1952.

Mladina - tygodnik, Lublana, zał. 1920.


Agencje prasowe

Morel Tiskovna Agencija /Morel/ - agencja prasowa, Lublana, zał. 1993.

Slovenska Tiskovna Agencija /STA/ - agencja prasowa, Lublana, zał. VI 1991.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Słowenia

Flaga

Godło

  • Republika Słowenii, Republika Slovenija
  • Obszar: 20 273 km2
  • Ludność: 2 067 284 (2018)
  • Stolica: Lublana
  • Ludność stolicy: 280 310 (2017)
  • Język urzędowy: słoweński
  • Święto narodowe: 25 VI - Narodowy Dzień Państwowości (1991)
  • Jednostka monetarna: 1 euro (EUR) = 100 eurocentów
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, EU, NATO, IMF (MFW), WTO, WHO, ISE, CEFTA, OECD
  • Miasto Maribor Fot. PAP/EPA/MARTON MAGOCSI
    Miasto Maribor Fot. PAP/EPA/MARTON MAGOCSI
  • Centrum miasta Celje Fot. PAP/EPA/ARMANDO BABANI
    Centrum miasta Celje Fot. PAP/EPA/ARMANDO BABANI
  • Centrum miasta Celje Fot. PAP/EPA/ARMANDO BABANI
    Centrum miasta Celje Fot. PAP/EPA/ARMANDO BABANI