Iran

Ustrój

Republika od 1 IV 1979 r. Poprzednio konstytucyjna monarchia dziedziczna. 
Zgodnie z konstytucją z 24 X 1979 r., zaaprobowaną w referendum 3 XII 1979 r., zmodyfikowaną 28 VII 1989 r., najwyższą władzę w kraju sprawuje dożywotnio przywódca duchowo-polityczny, wybierany przez 86-osobowe Zgromadzenie Ekspertów (w jego skład wchodzą duchowni islamscy wyłaniani na kadencję 8-letnią). 
Głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych. Kadencja prezydenta trwa 4 lata. 
Organem władzy ustawodawczej jest 1-izbowe Islamskie Zgromadzenie Konsultatywne wybierane w wyborach powszechnych na kadencję 4-letnią. W jego skład wchodzi 290 deputowanych (285 wybieranych bezpośrednio i 5 mandatów dla mniejszości religijno-etnicznych). Nad zgodnością uchwalonych przez parlament ustaw z zasadami islamu czuwa Rada Strażników złożona z 12 teologów i prawników. Ewentualne spory między parlamentem i Radą Strażników rozstrzyga 31-osobowa Rada Arbitrażowa, której werdykt jest ostateczny. 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd (Rada Ministrów), na którego czele stoi prezydent. 
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 5 regionów i 31 prowincji (ostany).

Głowa państwa

przywódca duchowo-polityczny - ajatollah Sajed Mohammad Ali CHAMENEI /od 4 VI 1989/
                                                                                    *
poprzedni przywódca duchowo-polityczny - ajatollah Ruhollah Musawi Hendi CHOMEINI /4 XII 1979 - 3 VI 1989/
                                                                                    *
prezydent i szef rządu - Hasan ROWHANI /od 3 VIII 2013; reelekcja 19 V 2017; ponownie zaprzysiężony 5 VIII 2017/
I wiceprezydent - Iszak DŻAHANGIRI
wiceprezydent ds. gospodarki - Mohammad NAHAVANDIAN 
wiceprezydent ds. planowania i budżetu - Mohammad Baghir NOBACHT
wiceprezydent ds. administracji i zatrudnienia - Dżamszid ANSARI
wiceprezydent ds. prawa - Laaja DŻONEJDI /kob./
wiceprezydent ds. legislacyjnych i parlamentu - Husejn Ali AMIRI
wiceprezydent ds. nauki i technologii - Sorena SATTARI
wiceprezydent ds. kobiet i rodziny - Masumeh EBTEKAR /kob./
wiceprezydent ds. dziedzictwa kulturalnego, rzemiosła i turystyki - Ali Aszgar MUNESAN
wiceprezydent ds. energetyki atomowej - Ali Akbar SALEHI
wiceprezydent ds. męczenników i weteranów - Mohammad Ali SZAHIDI
wiceprezydent ds. ochrony środowiska - Isa KALANTARI
                                                                                    *
poprzedni prezydent  i szef rządu - Mahmud AHMADINEŻAD /3 VIII 2005 - 3 VIII 2013/

Rząd

Rada Ministrów
utworzona 20 VIII 2017 r., stan po zmianach z 26 II 2019 r.

ministrowie:
spraw zagranicznych - Mohammad Dżawad ZARIF 
spraw wewnętrznych - Abdulreza Rahmani FAZLI
obrony i logistyki sił zbrojnych - Amir HATAMI
gospodarki i finansów - Farhad DEDŻPASAND 
bezpieczeństwa wewnętrznego i służb specjalnych - Mahmud ALAWI
oświaty - Sajid Mohammad BATHAEI
łączności i technologii informacyjnych - Mohammad Dżawad AZARI DŻAHRUMI 
zdrowia i edukacji medycznej - p.o. Said NAMAKI
spółdzielczości, pracy i ubezpieczeń społecznych - Mohammad SZARIATMADARI
rolnictwa - Mahmud HODŻATI 
sprawiedliwości - Sajid Alireza AWAEI
ds. rozwoju dróg i urbanizacji - Mohammad ISLAMI 
przemysłu, górnictwa i handlu - Reza RAHMANI
kultury i orientacji islamskiej - Abbas SALEHI
nauki, badań naukowych i technologii - Mansur GHOLAMI
ds. ropy naftowej - Bidżan Namdar ZANGANEH 
energetyki - Reza ARDAKANIAN
młodzieży i sportu - Masud SOLTANIFAR

Parlament

Islamskie Zgromadzenie Konsultatywne /Madżlis-e-Szura e Islami/
spiker - Ali LARIDŻANI

Podział mandatów po wyborach z 26 lutego i 29 kwietnia 2016 r.: Lista Nadziei 121, Wielka Koalicja Zasad 83, Głos Ludu 11, niezależni 65, inni 5, mniejszości religijne 5. Razem 290.

Partie

Partia Umiaru i Rozwoju /Moderation and Development Party - MDP/ - utworzona w 1999 r.; przywódca: Hasan ROWHANI; sekr. gen.: Mohammad Baghir NOBACHT HAGIGI.

Partia Islamskiej Koalicji /Islamic Coalition Party - ICP/ - utworzona 11 grudnia 1990 r.; sekr. gen.: Mohammad Nabi HABIBI.

Kierownictwo Budowy Iranu /Executives of Construction of Iran Party - Kargozaran/ - utworzona w 1996 r.; sekr. gen.: Gholam Hossein KARBASZI.

Sojusz Budowniczych Islamskiego Iranu /Alliance of Builders of Islamic Iran - ABII/ - utworzony w 2003 r.; rzecznik: Mehdi SZAMRAN.

Związek Narodu Islamskiego Iranu /Union of Islamic Iran People Party - UIIPP/ - partia utworona w 2015 r.; sekr. gen.: Ali SZAKURI RAD.
                                                                                    *
Lista Nadziei /List of Hope/; pełna nazwa: Szeroka Koalicja Reformatorów: Drugi Krok /Pervasive Coalition of Reformists: The Second Step/ - koalicja i lista wyborcza reformatorów związanych z Irańskim ruchem reform; przewodn.: Ali SUFI; przewodn. Rady Politycznej: Mohammad Reza AREF.

Wielka Koalicja Zasad /Principlis Grand Coalition/ - lista wyborcza ugrupowań konserwatywnych i ultrakonserwatywnych; rzecznik: Gholam Ali Haddad ADIL.

Głos Ludu /People's Voice/ - lista wyborcza ugrupowań reformatorskich i konserwatywnych; przywódca: Ali MOTAHARI.

Prasa

Dzienniki

Abrar /Samarytanie/ - poranny, Teheran, zał. X 1985 jako kontynuacja dziennika "Sobhe Azadegan" /zał. 1979/.

Afarinesz /Kreacja/ - konserwatywny, Teheran, zał. 2002.

Aftab-e-Yazd /Słońce Jazdu/ - Teheran, zał. VIII 2000.

Asrar /Tajemnice/ - proreformatorski, Teheran.

Bakar /Wiosna/ - reformatorski, Teheran, zał. 2000.

Chorassan - Teheran, zał. 1948.

Dżomhuri e-Islami /Republika Islamska/ - oficjalny, Teheran, zał. 1979.

Ebtekar /Innowacja/ - reformatorski, Teheran, zał. 30 IV 2014.

Ettelaat /Wiadomości/ - wieczorny, polityczno-gospodarczo-społeczny, Teheran, zał. 1926.

Financial Tribune - ekonomiczny w jęz. angielskim, Teheran, zał. 2014.

Iran Daily - w jęz. angielskim, Teheran, zał. 1995.

Kajchan /Wszechświat/ - wieczorny, Teheran, zał. II 1943.

Risalaat /Zawód/ - konserwatywny, polityczno-gospodarczo-społeczny, Teheran, zał. 1985.

Salam /Pokój/ - polityczno-społeczny, Teheran, zał. 1991; 4 VIII 1999 r. zawieszony na 5 lat.

Teheran Times - niezależny, w jęz. angielskim, Teheran, zał. 1954.

Czasopisma

Asr-e-Maa /Nasze Czasy/ - dwutygodnik, Teheran, zał. 1991.

Echo of Islam - miesięcznik w jęz. angielskim, Teheran.

Ettelaat Elmi - dwutygodnik naukowy, Teheran, zał. 1985.

Ettelaat Haftegi /Nowiny Tygodniowe/ - tygodnik ilustrowany, Teheran, zał. 1941.

Ettelaat Javanan - tygodnik dla młodzieży, Teheran, zał. 1966.
---------------
W latach 1999-2003 zostało zamkniętych bądź zawieszonych kilkadziesiąt proreformatorskich dzienników i czasopism, którym zarzucono obrazę władz, propagandę antyislamską i rozpowszechnianie fałszywych wiadomości.

Agencje prasowe

Islamic Republic News Agency /IRNA/ - oficjalna agencja prasowa z siedzibą w Teheranie, podlega Ministerstwu Kultury i Orientacji Islamskiej zał. 13 XI 1934; do I 1982 nosiła nazwę Pars News Agency - PANA.

Fars News Agency /FNA/ - oficjalnie niezależna agencja informacyjna, uważana za "półoficjalny" organ rządu, Teheran, zał. 2003; nadaje serwis w jęz. angielskim, arabskim i tureckim.