2019-07-28 20:41 aktualizacja: 2019-07-28, 20:58
Fot. PAP/EPA/YAHYA ARHAB

Ustrój

Republika od 22 V 1990 r. Powstała z połączenia Jemeńskiej Republiki Arabskiej (proklamowana 26 IX 1962) z Jemeńską Republiką Ludowo-Demokratyczną (niepodległa od 30 XI 1967). 
Zgodnie z konstytucją z 28 IX 1994 r., ostatnio modyfikowaną w referendum z 20 II 2001 r., głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 7-letnią. Kandydatów na urząd prezydenta zatwierdza parlament. 
Organem władzy ustawodawczej jest 1-izbowy parlament - Izba Reprezentantów, w którego skład wchodzi 301 deputowanych, wybieranych w wyborach powszechnych. Kadencja parlamentu trwa 6 lat. 
Od 2001 r. organem doradczym jest 111-osobowa Rada Konsultacyjna powoływana przez prezydenta. 
W związku z ofensywą szyickich bojówek Husi na stolicę kraju Sanę 22 I 2015 r. prezydent Abd Rabu Mansur al-Hadi formalnie podał się do dymisji. 6 II 2015 r. rebelianci rozwiązali parlament a władzę, jako najwyższy organ w kraju, przejął Komitet Rewolucyjny, na którego czele stanął Muhammad Ali al-Husi. 15 VIII 2016 r. Komitet Rewolucyjny przekazał swoje uprawnienia Najwyższej Radzie Politycznej. Społeczność międzynarodowa nie uznaje samozwańczego rządu i deklaruje poparcie dla obalonego prezydenta. Obecnie w kraju trwa wojna domowa między bojówkami Husi kontrolującymi zachodnią część Jemenu oraz rządem Hadiego wspieranym przez koalicję pod przywództwem Arabii Saudyjskiej.
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 21 prowincji i okręg stołeczny.

Głowa państwa

prezydent - Abd Rabu Mansur al-HADI (Aden) /od 25 II 2012; formalnie podał się do dymisji 22 I 2015/
                                                                                    *
przewodniczący Najwyższej Rady Politycznej - Mahdi al-MASZAT /Sana/ /od 23 IV 2018/
                                                                                    *
poprzednia głowa państwa - przewodniczący Komitetu Rewolucyjnego Saleh as-SAMMAD /Sana/ /15 VIII 2016 - 19 IV 2018/

Rząd

utworzony 4 IV 2016 r., stan po zmianach z 10 VI 2019 r.

premier - Main Abd al-MALIK (rząd prezydenta Hadiego) (Aden) (od 15 X 2018)
wicepremier oraz min. spraw wewnętrznych - Ahmed ibn Ahmed al-MAJSARI

ministrowie:
spraw zagranicznych - wakat
obrony - gen. Muhammad al-MAKDISZI 
rolnictwa - Osman Husejn MADŻALI
transportu - Saleh ad-DŻUBWANI
ds. ropy naftowej i bogactw mineralnych - Aws al-OUD
finansów - Raszid Abud Szarian ABU-LAHOM
---------------
Brak danych o pełnym składzie rządu.

Rząd

utworzony 28 XI 2016 r., stan po zmianach z 5 V 2019 r.

premier - Abd al-Aziz bin HABTUR (rebelianci) (Sana)

ministrowie:
spraw zagranicznych - Hiszam Szaraf ABD ALLAH
spraw wewnętrznych - Abd al-Karim Amir ad-Din Husejn al-HUTI
obrony - gen. Muhammad Nasir al-ATIFI 
finansów - Saleh Ahmad SZAABAN 
komunikacji i technologii informacyjnej - Musfir Abd Allah Saleh an-NUMEIR 
---------------
Brak danych o pełnym składzie rządu.
                                                                                    *
poprzedni premier - Ahmad Obajd bin DAGHR (rząd prezydenta Hadiego) (Aden) /4 IV 2016 - 15 X 2018/

Parlament 

Izba Reprezentantów /Madżlis an-Nuwaab/
przewodniczący - Jahja Ali ar-RAI

Podział mandatów po wyborach z 27 kwietnia 2003 r.: GPC 238, Islah 46, YSP 8, NUPO 3, ASBP 2, niezależni 4. Razem 301.

Parlament Jemen

Rada Konsultacyjna /Madżlis asz-Szura/
przewodniczący - Abd ar-Rahman Ali OSMAN

Prezydent powołał 111 członków Rady Konsultacyjnej 28 kwietnia 2001 r.
---------------
Parlament został rozwiązany 6 lutego 2015 r.

Partie

Powszechny Kongres Ludowy /General People's Congress - GPC/ - partia utworzona w 1982 r. 

Jemeńska Kongregacja na rzecz Reformy /Yemeni Congregation for Reform - Islah/ - partia islamska utworzona we wrześniu 1990 r.; przewodn.: Muhammad al-JADUMI. 

Jemeńska Unionistyczna Partia Zgromadzenia /Yemeni Unionist Rally Party - YURP/ - utworzona w 1990 r.; działa na rzecz obrony praw człowieka; przywódca: Omar ad-DŻAWI. 

Naserowska Unionistyczna Organizacja Ludowa /Nasserite Unionist Popular Organization - NUPO/ - utworzona w 1989 r.; przywódca: Abd al-Malik al-MICHLAFI. 

Arabska Socjalistyczna Partia Baas /Arab Socialist Ba'ath Party - ASBP/ - utworzona w marcu 1990 r.; rozwiązana 1 maja 2013 r. 

Jemeńska Partia Socjalistyczna /Yemen Socialist Party - YSP/ - utworzona w październiku 1978 r. w dawnej Jemeńskiej Republice Ludowo-Demokratycznej, w wyniku przekształcenia się w partię Zjednoczonej Organizacji Politycznej - Front Narodowy /zał. 1975/; sekr. gen.: Abd ar-Rahman as-SAKKAF. 

al-Hak /H/ - konserwatywna partia islamska; sekr. gen.: Ahmad Muhammad asz-SZAMI. 

Liga Synów Jemenu /League of the Sons of Yemen - LSY/ - reprezentuje interesy plemion południowych; przywódca: Abd ar-Rahman al-DŻIFRI; sekr. gen.: Muhsin FARID. 

Związki zawodowe

Powszechna Federacja Robotników Republiki Jemenu /General Federation of Workers of the Republic of Yemen/ - założona w czerwcu 1990 r. w wyniku połączenia się Powszechnej Federacji Robotników Jemeńskiej Republiki Arabskiej /zał. 1963/ z Powszechną Konfederacją Robotników Jemeńskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej /zał.1956/; liczy ok. 35 000 członków skupionych w 15 organizacjach związkowych. 

Federacja Związków Zawodowych /Trade Union Federation - TUF/

Prasa

al-Bilad /Kraj/ - tygodnik, Sana. 

al-Dżumhurija - dziennik, Taiz. 

26 September - tygodnik sił zbrojnych, Sana. 

al-Fanum - miesięcznik kulturalny, Aden, zał. 1980. 

al-Gundi /Żołnierz/ - organ Min. Obrony, dwutygodnik, Sana. 

al-Haris - dwutygodnik, Aden. 

al-Hikma - miesięcznik wyd. przez Związek Pisarzy, Aden. 

al-Misak - organ Powszechnego Kongresu Ludowego, tygodnik, Sana, zał. 1982. 

al-Rabi Aszar Min Uktubar - dziennik, Aden, zał. 1968. 

al-Rai al-Am - tygodnik niezależny, Sana. 

al-Sakafa al-Dżadida - miesięcznik kulturalny, Aden, zał. 1970. 

al-Salam - tygodnik polityczno-gospodarczy, Sana, zał. 1948. 

al-Sawra - dziennik, Sana, zał. 1948 w Taizie pt. "Saba", od 1962 pod obecnym tytułem. 

al-Sawri - tygodnik, organ Jemeńskiej Partii Socjalistycznej, Aden, zał. 1967. 

al-Szarara - dziennik, Aden. 

al-Wahda al-Watani - miesięcznik, Sana, zał. 1982; poprzednio ukazywał się pt. "al-Umal". 

Yemen Observer - tygodnik w jęz. angielskim, Sana. 

Yemen Times - tygodnik niezależny, w jęz. angielskim, Sana, zał. 1991. 


Agencje prasowe

Aden News Agency /ANA/ - Aden, zał. I 1970. 

Saba News Agency - Sana, zał. 1970.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Jemen

Flaga

Godło

  • Republika Jemenu, al-Dżumhurija al-Jamanija
  • Obszar: 536 869 km2
  • Ludność: 27 887 962 (I 2017)
  • Stolica: Sana
  • Ludność stolicy: 2 167 961 (2012)
  • Język urzędowy: arabski
  • Święto narodowe: 22 V - rocznica zjednoczenia Republiki Jemenu (1990)
  • Jednostka monetarna: 1 rial jemeński (YER) = 100 filów
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, AL, IMF (MFW), NAM, WHO
  • Meczet al-Saleh w Sanie Fot. PAP/EPA/YAHYA ARHAB
    Meczet al-Saleh w Sanie Fot. PAP/EPA/YAHYA ARHAB
  • Meczet w Sanie Fot. PAP/EPA/YAHYA ARHAB
    Meczet w Sanie Fot. PAP/EPA/YAHYA ARHAB
  • Widok na Sanę Fot. PAP/EPA/YAHYA ARHAB
    Widok na Sanę Fot. PAP/EPA/YAHYA ARHAB